درمان ساده برای خشکی دهان ناشی از براکت ارتودنسی

خشکی دهان یکی از اتفاقات یا عوارضی می باشد که ممکن است در حین درمان ارتودنسی، برای برخی از افراد به وجود بیاید که می توان با مطالعه دقیق این مقاله، به طور کامل این عارضه را بر طرف کرد. پس همراه ما باشید.

درمان از طریق ارتودنسی، یکی از اتفاقاتی است که تصمیم گیری در مورد انجام آن می تواند منفعت زیادی برای افراد در پی داشته باشد. صرف نظر از جنبه های سلامتی و کارآمدی دندان های صاف و منظم، از نظر روحی نیز منجر به تاثیرات مثبتی در زندگی فرد خواهد شد، زیرا یک لبخند زیبا می تواند در تمامی مراحل زندگی و فعالیت های روزمره از مدرسه و کار گرفته تا روابط شخصی اثر مثبتی نشان دهد و افزایش اعتماد به نفس و عزت نفس حاصل از آن غیر قابل انکار خواهد بود. با این حال، ارتودنسی دندان مانند هر گونه درمان پزشکی دیگری، در کنار مفید بودن برای رسیدن به نتیجه دلخواه، می تواند ناراحتی هایی در پی داشته باشد.

در ادامه می خواهیم به بررسی یکی از مسائل رایج ناشی از ارتودنسی یعنی خشکی دهان ( Xerostomia ) پرداخته و راه هایی را برای التیام ناراحتی های حاصل از آن ارائه دهیم. اما، به یاد داشته باشید که مشکلات ناشی از ارتودنسی، به مرور زمان با هماهنگ شدن دهان و دندان با براکت ها، کاهش می یابد.

خشکی دهان یا Xerostomia چیست؟

یکی از بیماری هایی که در اثر انجام درمان ارتودنسی می تواند برای بیمار دردسر ساز شود، خشکی دهان یا سندرم دهان خشک است. این مشکل زمانی به وجود می آید که حجم بزاق دهان شما کاهش یابد یا به طور کلی از بین رفته باشد.

چه عواملی باعث سندرم دهان خشک می شود؟

عوامل زیادی می توانند در به وجود آمدن خشکی دهان نقش داشته باشند. یکی از این موارد، مصرف برخی از نوشیدنی ها، غذاها و یا داروهایی است که با مقاصد مختلف استفاده شده و منجر به ایجاد خشکی دهان خواهند شد. همچنین، اگر عادت به نفس کشیدن از راه دهان داشته باشید، این موضوع خود عاملی برای به وجود آمدن خشکی ناخوشایند دهان به شمار می رود. خروپف در هنگام خواب از عوامل دیگری است که منجر به خشک شدن دهان خواهد شد.

البته بهتر است این نکته را یادآور شویم که خشکی دهان تنها به خاطر این عوامل به وجود نمی آید. گاهی یک بیماری خاص و یا نارسایی جدی می تواند عامل آن باشد. بیماری هایی نظیر آرتریت روماتوئید، آلزایمر و دیابت سه نوع بیماری هستند که خشک شدن دهان از علایم آن ها است. به این ترتیب، پیش از اینکه در صدد درمان خشکی دهان برآیید، بهتر است با پزشک خود صحبت کرده و از عدم وجود بیماری های یاد شده اطمینان حاصل نمایید.

آیا براکت ها باعث خشکی دهان می شوند؟

براکت های ارتودنسی یکی از عوامل خشکی دهان به حساب می آیند. این مشکل عمدتا ناشی از برخی فعالیت های روزمره پیش می آید که ناچارید در آن روز زیاد صحبت کنید؛ مثلا برای یک سخنرانی یا یک جلسه تجاری که لازم است برای یک مدت زمان طولانی صحبت کنید، ممکن است این موضوع آزاردهنده باشد.

علت ایجاد خشکی دهان در این حالت می تواند ناشی از براکت ها، الاینرها و ریتینرها باشد که در ابتدای استفاده از ارتودنسی منجر به تحریک و ورم لثه خواهند شد. در این حالت، حجم بزاق دهان کاهش یافته و همین موضوع می تواند خشکی دهان را در پی داشته باشد.

درمان خشکی دهان ناشی از براکت ارتودنسی

اگر خشکی دهان درمان نشود چه اتفاقی می افتد؟

خشکی دهان برای شخص ناراحت کننده است. بخصوص اینکه اعمالی نظیر غذا خوردن، بلعیدن و صحبت کردن که شخص در طول روز با آن ها زیاد سروکار دارد را دشوار خواهد کرد. بوی بد دهان، درد زبان و تشنگی بیش از حد از مشکلاتی است که در اثر خشکی دهان به وجود می آیند.

به طور کلی، بزاق دهان نقش اصلی و غیرقابل انکاری در جلوگیری از پوسیدگی دندان ها دارد و از طریق خنثی کردن پلاک های دندان می تواند به سلامت دندان ها کمک نماید. این موضوع نشان می دهد که هر گونه عدم مراقبت و سهل انگاری در درمان خشکی دهان، می تواند سلامت دهان و دندان را به خطر انداخته و مشکلات جدی تری نظیر بیماری های لثه و پوسیدگی دندان را در پی داشته باشد.

در قسمت قبل اشاره کردیم که باید قبل از هر چیزی مطمئن شوید که خشکی دهان از عوامل و بیماری های دیگر نبوده است و سپس برای درمان آن اقدام نمایید. اگر مطمئن شدید که این مشکل در اثر براکت ها و یا ابزارهای ارتودنسی به وجود آمده است، با در پیش گرفتن یک یا چند راه حل، می توانید به بهبود آن کمک کنید.

قبل از هر چیزی مراقب باشید که برنامه روزانه و یا رژیم غذایی خود را تغییر ندهید. هر گونه تغییری در این زمینه مانند افزودن یا حذف موارد مختلف را حتما با ارتودنتیست خود در میان بگذارید.

 درمان خشکی دهان ناشی از براکت، اینویزیلاین و ریتینرها

هیدراته نگه داشتن بدن

با اینکه روش های زیادی برای درمان خشکی دهان وجود دارد اما بهترین روش، نوشیدن مایعات بیشتر است. نوشیدن مکرر آب و اصطلاحا هیدراته کردن بدن در طول روز، یک روش مطمئن و ساده برای تحت کنترل در آوردن خشکی دهان به حساب می آید. البته منظور از نوشیدنی، نوشیدنی های حاوی، قند، کافئین و یا الکل نیست. زیرا استفاده از این نوع نوشیدنی ها وضعیت بدتری ایجاد می کند. آب ساده، دقیقا همان نوشیدنی است که می تواند شما را از خشکی آزار دهنده دهان نجات دهد. در ادامه چند روش جایگزین را معرفی می کنیم که دنبال کردن هر کدام در جای خود می تواند به بهبود وضعیت شما کمک نماید.

درمان خشکی دهان ناشی از براکت ارتودنسی

مکیدن قطعه های یخی

یکی از روش هایی که می توانید به کمک آن رطوبت دهان را حفظ کرده و از خشکی آن جلوگیری کنید، مکیدن قطعه های یخ است. در صورتی که به تازگی شروع به استفاده از براکت های ارتودنسی نموده و یا یک تنظیم جدید انجام داده اید، مکیدن یخ می تواند تا حدود زیادی درد شما را تسکین دهد.

اگر فکر می کنید که طعم دار بودن یخ برایتان لذت بخش تر است، استفاده از یخ های طعم دار به صورت مثلا قطعات کوچک خربزه و یا خیار نیمه منجمد گزینه مناسبی به حساب می آید.

نکته مهم در اینجا این است که آنچه به شما کمک می کند، مکیدن یخ خواهد بود نه جویدن آن، چرا که جویدن یخ به دلیل سفت بودن، منجر به آسیب رسیدن به براکت ها و دندان های شما خواهد شد.

مکیدن مکمل های نعناعی بدون شکر و یا قرص های مخصوص خشکی دهان

آب نبات های نعناعی و یا قرص های نعناعی بدون شکر، یکی از راه های حذف اثرات خشکی دهان است. این مکمل ها علاوه بر اینکه به شما کمک می کنند تا خشکی ناشی از براکت ها، اینویزیلاین ها و یا ریتینرها را بهبود دهید، منجر به تازه نگه داشتن و خوشبویی تنفس شما نیز خواهد شد.

در بین مکمل های یاد شده، قرص ها و آب نبات های حاوی زایلیتول بهترین گزینه خواهند بود. زیرا علاوه بر اثرات اشاره شده، از پوسیدگی دندان های شما نیز جلوگیری به عمل می آورند. اسپری های های نعناعی دارای طعم های مختلفی هستند که در صورت استفاده از زایلیتول 100% طبیعی، طعمی شیرین خواهند داشت. بهترین برندهای این مکمل ها را می توانید از پزشک خود جویا شوید.

در صورتی که مکمل های نعناعی، خشکی آزار دهنده دهان شما را بهبود ندادند، می توانید از قرص های خاصی که برای مقابله با سندرم دهان خشک ساخته می شود، استفاده نمایید. برندهای خاصی که کیفیت بالا داشته و می توانند برای شما مناسب باشند را می توانید از متخصص سوال کنید. لازم به ذکر است که به کار بردن هر کدام از این محصولات، منوط به مشورت با پزشک معالجتان بوده و حتما باید بر اساس دستورالعمل های بروشور آن مصرف شود.

با اینکه مکمل های نعناعی می توانند به رفع سریع خشکی آزار دهنده دهان کمک کند، اما بهتر است بدانید که اثر این محصولات به اندازه اثرات درمانی استفاده از یخ نخواهد بود.

غذاهای با رطوبت بالا مصرف کنید

غذاهای با رطوبت بالا، گزینه مناسبی برای درمان خشکی دهان ناشی از ارتودنسی به شمار می روند. بنابراین، اگر می خواهید خشکی کمتری را تجربه کنید، مواد غذایی خشک و یا شور نظیر کراکر، گوشت خشک شده، نان تست و چیپس ها را از برنامه غذایی خود حذف کنید. در عوض می توانید مواد غذایی با رطوبت بالا را در رژیم خود بگنجانید.

غذاهایی نظیر میوه ها و سبزیجات، سوپ ها، خورش ها و اسموتی ها از جمله مواردی هستند که می توانند رطوبت رژیم غذایی شما را افزایش داده و به رفع خشکی بیش از حد دهانتان کمک کند. تخم مرغ و ماهی آبدار و مرطوب نیز بهتر است به جای گوشت قرمز استفاده شوند. همچنین، مصرف غذاهایی که به حالت ولرم رسیده اند نسبت به غذاهای خیلی داغ، می تواند تا حد زیادی در بهبود خشکی دهان به شما کمک نماید.

درمان خشکی دهان ناشی از براکت ارتودنسی

حذف دخانیات از برنامه روزانه

به طور کلی، دلایل متنوعی وجود دارد که شما بخاطر هر کدام می توانید دخانیات را از زندگی خود حذف نمایید. با این حال، چون موضوع بحث در این مطلب خشکی دهان است، در صورتی که این بیماری آزارتان می دهد یکی از اصولی ترین و کاربردی ترین راه ها، حذف دخانیات از مواد مصرفی روزمره تان است، زیرا استفاده از تنباکو به هر شکلی که باشد نظیر جویدن آن، کشیدن سیگار، مصرف قلیان و مانند آن ها در نهایت خشکی دهان را در پی خواهد داشت.

عدم استفاده از الکل

به احتمال زیاد در مورد خشکی دهان پس از مصرف سنگین نوشیدنی های الکلی شنیده اید. با این حال، بهتر است بدانید که حتی مصرف مقدار کمی از آن ها نیز می تواند باعث خشک شدن فضای دهان شود. زیرا الکل موجود در آن ها تا حد زیادی آب بدن را کاهش می دهد. در صورتی که در اثر درمان ارتودنسی و استفاده از ریتینرها، الاینرها و یا براکت ها، دهانتان خشک می شود، بهتر است که حداقل تا زمانی که دوره درمان تمام گردد، از مصرف الکل و یا نوشیدنی های الکلی اجتناب نمایید. حتی باید از این موضوع نیز اطمینان حاصل کنید که دهانشویه مصرفی شما نیز فاقد الکل باشد.

درمان خشکی دهان ناشی از براکت ارتودنسی

عدم استفاده از کافئین

کافئین یکی دیگر از مواردی است که اگر در حال استفاده از براکت های ارتودنسی هستید، می تواند منجر به تحریک سندرم دهان خشک شود. به همین دلیل، بهتر است که در طول درمان خود از نسخه های بدون کافئین چای، قهوه و نوشابه استفاده نمایید و یا حتی آب ساده را جایگزین این موارد کنید.

عدم مصرف نوشابه های انرژی زایی که کافئین دارند نیز در این دوران توصیه می شود. به جای موارد کافئین دار یاد شده، می توانید غذاهای مقوی و انرژی زا مانند غلات سبوس دار، آجیل، ماهی قزل آلا را در رژیم غذایی خود جای دهید و به مصرف میوه هایی نظیر موز، سیب و مرکبات بپردازید تا دچار خشکی دهان نشوید.

به کار بردن دهانشویه های مخصوص خشکی دهان

سعی کنید از دهانشویه های بدون الکل استفاده کنید. نمونه هایی از دهانشویه های بدون الکل در بازار وجود دارند که همراه با مواد درمان کننده خشکی دهان هستند. اگر بتوانید آن ها را فراهم و استفاده کنید، قطعا گام بزرگی در بهبود بیماری خود برداشته اید. دهانشویه های درمان کننده خشکی دهان انواع مختلفی دارند و همانطور که گفته شد، در بازار موجود هستند، که برای انتخاب بهترین برند با بالاترین کیفیت می توانید با پزشک خود مشورت نمایید.

استفاده از اسپری های ضد خشکی دهان

اگر در حال حاضر، الاینرها، ریتینرها و اینویزیلاین ها باعث ایجاد سندرم دهان خشک در شما شده است، اسپری های ضد خشکی دهان گزینه مناسبی به شمار می روند. به همین منظور می توانید یکی از این اسپری ها را در طول روز به همراه داشته باشید تا در صورت نیاز از آن ها استفاده کنید. برند با کیفیت بالا را از پزشک خود جویا شوید. فراموش نکنید که باید این اسپری ها را طبق دستوالعمل نوشته شده مصرف کنید.

انجام فرآیند تنفس از طریق بینی

تنفس از طریق دهان حتی در حالتی که از براکت استفاده نمی کنیم هم می تواند بزاق دهان را خشک کرده و حالتی ناخوشایند به وجود آورد. بنابراین در حالتی که تحت درمان ارتودنسی هستید و از براکت ها استفاده می نمایید، سعی کنید تا حد امکان از طریق بینی نفس بکشید. با این کار امکان کاهش بزاق و خشکی دهان خود را تا حد زیادی کاهش می دهید.

البته ممکن است در اثر تنفس از طریق بینی هم راه گلوی شما خشک شود و یا اگر قبلا این مشکل را داشته اید در درمان ارتودنسی این مساله شدت می گیرد. با این حال، در مورد این موضوع چاره ای نیست و متاسفانه کاری نمی توان برای جلوگیری از آن انجام داد.

استفاده از بزاق مصنوعی

جایگزین های زیادی تحت عنوان بزاق مصنوعی برای بزاق طبیعی وجود دارد که می تواند به درمان دهان شما کمک کند. چند مورد از آن ها را می توانید بدون نسخه پزشک فراهم کرده و استفاده نمایید. اما، مشورت با دندانپزشک و متخصص ارتودنسی به شما کمک می کند تا گزینه متناسب با شرایط خودتان را فراهم کرده و استفاده کنید. بزاق مصنوعی در حالت های مختلف اسپری، ژل و یا مایع در بازار یافت می شود.

اگر چه استفاده از این نوع محصولات نمی تواند به اندازه بزاق طبیعی شما کارایی داشته باشد، اما در هر صورت با افزایش سطح رطوبت دهان، می تواند خشکی آزار دهنده و خطرات احتمالی ناشی از آن را کاهش دهد. از طرفی، با توجه به اینکه در دوران درمان، نمی توانید آدامس و یا آب نبات را برای تحریک بزاق طبیعی خود به کار ببرید، بزاق مصنوعی می تواند کمی ناراحتی ناشی از این مساله را جبران نماید.

درمان خشکی دهان ناشی از براکت ارتودنسی

استفاده از دستگاه بخور جهت رفع خشکی دهان

ممکن است در هنگام شب و در ساعات اولیه خوابیدن، دهانتان خشک شود و یا حتی به دلیل خشکی بیش از حد دهان بیدار شوید. در این حالت بهتر است از یک دستگاه بخور در محل خواب خود استفاده کنید تا رطوبت هوا افزایش یافته و کمتر اذیت شوید. زیرا با افزایش رطوبت هوا، تولید بزاق تحریک شده و بنابراین دهان شما کمتر خشک می شود.

به کار بردن یک دستگاه بخور یا رطوبت ساز می تواند اثرات مثبت دیگری نیز داشته باشد. کاهش خروپف و نیز کم شدن باکتری های مضر در هوا از فواید افزایش رطوبت فضای خواب به شمار می رود. حتی داشتن چنین دستگاهی در محل خواب خشکی پوست و خارش آن را بهبود خواهد داد.

با این اوصاف اگر تصمیم به استفاده از دستگاه بخور برای رفع مشکل خشکی دهان گرفته اید، قطعا کمی بیشتر از آن نصیبتان خواهد شد. یعنی با به کار بردن آن علاوه بر رفع خشکی آزار دهنده دهانتان، می توانید اثرات بهینه آن را بر روی سلامت بدن به خوبی درک کنید.

نتیجه گیری نهایی

اگر در حال حاضر از ابزار ارتودنسی برای ردیف کردن دندان های خود استفاده می کنید، با بررسی دقیق علل خشکی دهان، در صورتی که گزینه های مربوط به بیماری های خاص رد شد، آن گاه می توانید براکت ها، الاینرها، ریتینرها را عاملی برای خشکی بیش از حد دهان خود بدانید. در این مقاله راه حل های اولیه ای ارائه دادیم که امیدواریم در صورت استفاده برای شما نتیجه بخش باشد.

فرآیند ارتودنسی ممکن است برای شما ناراحتی ها و مشکلاتی را در پی داشته باشد. با این حال، تصور داشتن لبخندی زیبا و سالم می تواند تحمل این مشکلات را ساده تر کند. بنابراین ناامید نشوید و با به کار بردن راه های درمانی ساده یاد شده سعی کنید این درمان را پشت سر بگذارید تا در نهایت با به دست آوردن دندان های منظم و صاف، زیبایی و اعتماد به نفس خود را بیش از پیش تقویت نمایید.