در این نوشته می خوانید:
اغلب مردم میدانند که دندانپزشکان به عنوان بهترین یار آنها برای حفظ دندان و جلوگیری از تخریب دندانها در شرایط مختلف هستند، اما متاسفانه تعداد کمی از آنها با مباحث تخصصی مانند درمان ارتودنسی یا درمان ریشه دندان آشنایی دارند. در حقیقت عوارضی مانند خوردگی دندان و بیماری لثه در بیشتر انسانها رایج است و تنها راه کاری که ما یاد گرفتهایم، کشیدن دندان است.
اما حوزه دندانپزشکی بسیار وسیع است و مشکلات مختلفی وجود دارد. این مشکلات ممکن است از یک بی نظمی ساده در ردیف دندانها تا مشکلات تخصصیتر ماند جلو بودن فک پایین را شامل شود. هر کدام از این مشکلات نیاز به یک شخص متخصص دارد که در حوزه درمان ارتودنسی از ارتودنتیست کمک گرفته میشود. با این اطلاعات ابتدایی به سراغ معرفی درمان ارتودنسی خواهیم رفت و به اطلاعاتی اشاره میکنیم که همه ما باید در مورد آنها بدانیم.
درمان ارتودنسی (orthodontics treatment) یک روش درمان دندان خاص و تخصصی است که به طور ویژه بر روی ردیف کردن دندانها در اثر اعمال فشار فیزیکی متمرکز شده است. این روش درمانی هم به عنوان یک روش زیبایی و هم به عنوان یک روش بهبود عملکرد دندان استفاده میشود که کاربرد آن در افراد مختلف با یکدیگر فرق دارد. گاهی شما ردیف دندانهای نامنظمی دارید یا حتی بین دندانهای شما فاصله زیادی وجود دارد.. در این حالت شما از ارتودنسی برای مرتب کردن دندانهای خود استفاده میکنیم.
اما گاهی برخی از افراد با پدیدههایی مانند جلو بودن فک پایین یا جلو بودن فک بالا مواجه هستند. این افراد از درمان ارتودنسی برای بازگرداندن وضعیت دندانهای خود به حالت طبیعی استفاده میکنند. پس میتوان ارتودنسی را یک روش عمومی با کاربرد تخصصی برای هر فرد معرفی کرد.
مال اکلوژن (Malocclusion) یک اصطلاح تخصصی است که بسیاری از مشکلات دندانپزشکی را شامل میشود. در واقع مال اکلوژن به عنوان بی نظمی در دندانها شناخته میشود که درمان آنها به صورت تخصصی به یک ارتودنتیست واگذار میشود. حالا هم این اصطلاح چندین زیرلایه دیگر دارد که هر کدام از آنها هم نیاز به روش درمانی تخصصی خاص خود دارد. این اصطلاحات عبارتند از:
شکاف بین دندانی و شلوغ بودن دندانها دو دلیل رایج برای مراجعه مردم به ارتودنتیست هستند. معمولاً یک دندانپزشک عمومی میتواند در طول بررسی دورهی این مشکلات را تشخیص دهد و حتی اگر مشکل خیلی شدید نباشد، راهکارهای درمانی عمومی را پیشنهاد دهد. اما در حالت تخصصی این افراد باید به ارتودنتیست مراجعه کنند تا هم مورد ارزیابی قرار گیرند و هم راهکارهای تخصصی دندانپزشکی را دریافت کنند.
به طور کلی افرادی که دچار بایت مشکل دار (bad bite)، به معنی وضعیت نامناسب دندانها از لحاظ ظاهری هستند و دچار مسائلی مانند تماس معمولی بین دندان، نیاز به صاف کردن دندانها یا نیاز به حرکت دادن فک داشته باشند، باید به یک متخصص ارتودنسی مراجعه کنند. وضعیت این افراد به شکلی است که دندانپزشکان عمومی میتوانند مشکلات آنها را تشخیص دهند، اما در درمان این مشکلات محدودیت دارند. حتی برخی از دندانپزشکان عمومی راهکارهایی مانند استفاده از براکت اینویزالاین (Invisalign) راه حل پیشنهاد میدهد که در مطالب بعدی بیشتر آنها را معرفی خواهیم کرد.
اما براکت اینویزالاین تنها یک روش عمومی و مؤثر در برخی از افراد است و نمیتواند جایگزین مناسبی برای روشهای پیچیدهتر یا به عنوان یک روش درمانی برای آندربایت یا اوربایت به کار گرفته شود. اینجاست که یک متخصص ارتودنسی میتواند هنر خود را نشان دهد که او هم شامل تشخیص بیماری و ریشه آن و هم شامل پیشنهاد راهکار درمانی مناسب است. در مورد برخی از افراد براکت های متحرک و در مورد گروه دیگر براکت های ثابت انتخاب میشود. این به تخصص ارتودنتیست و توانایی او در درمان ارتودنسی بستگی دارد.
اغلب مردم میدانند که ارتودنتیستها میتوانند وضعیت دندانهای بیماران را با کمک براکت ها بهبود ببخشند. اما فعالیت این متخصصین شامل خدمات پیچیدهای دیگری هم میشود که کلیه مسائل دندانها و فک را پوشش میدهند. به عنوان مثال، این متخصصین از انواع مختلف براکت برای برطرف کردن مشکلات بیماران خود استفاده میکند که تنها وظیفه یک متخصص ارتودنسی است. پس با معرفی انواع براکت میتوانیم روشهای ارتودنسی را هم معرفی کنیم:
به گفته انجمن ارتودنتیستهای آمریکا؛ بهترین زمان برای انجام درمان ارتودنسی سنین پایین است، اما یک کودک باید بیش از 7 سال سن داشته باشد تا توسط یک ارتودنتیست مورد بررسی قرار گیرد. افراد با سن پایین هنوز به تراکم استخوان کافی نرسیدند و این حرکت کردن دندان در داخل فک آنها را راحتتر میکند. این در حالی است که انسانهای بالغ تراکم استخوان بالایی دارند و استفاده از ابزارهای ارتودنسی ممکن است با درد برای آنها همراه باشد.
به خاطر داشته باشید که یک دندانپزشک عمومی وظیفه انجام خدمات اساسی و ترمیم موارد عمومی دندانها را بر عهده دارد، این در حالی است که متخصص ارتودنسی میتواند مشکلات دندانها را از لحاظ زیبایی و عملکرد بررسی میکند و به کمک درمان ارتودنسی آنها را به شرایط طبیعی برگرداند. امیدواریم اطلاعات ذکر شده در این مطلب برای کسانی که به فکر استفاده از ارتودنسی هستند کافی باشد، اما در مطالب بعدی به بحثهای تخصصی هم خواهیم پرداخت.