دندان قروچه و روش های درمان آن

دندان قروچه یکی از مشکلات دندان پزشکی است که در جریان آن دندان های فرد با یکدیگر درگیر هستند و تحت فشار آسیب میبینند. این مشکل در افراد مختلف دیده می‌شود که برخی از آنها ناشی از استرس و فشار زیاد و برخی موارد هم دلایل فکی-دندانی دارد. در هر صورت استفاده از برخی راهکارهای درمانی و مشاوره با یک متخصص ارتودنسی به بیمار کمک می کند تا شدت بیماری را کاهش داده و از تاثیر آن روی دندان ها کمتر کند.

حالا اگر شما هم میخواهید بدانید که دندان قروچه چیست و چه راهکارهایی برای جلوگیری و درمان آن وجود دارد، در ادامه با ما همراه باشید.

دندان قروچه چیست؟

دندان قروچه که با یک اصطلاح تخصصی تحت عنوان براکسیسم (bruxism) شناخته می شود، یک نوع بیماری خاص است که دندانهای فرد را با یکدیگر درگیر می‌کند و در اغلب موارد به دلیل استرس و اضطراب به وجود می آید. این بیماری علائم مختلفی دارد، اما از علائمی مانند درد صورت، سردرد و همچنین تخریب دندان ها و شکسته شدن سطح آنها به عنوان رایج ترین علائم آن یاد می شود.

اکثر افرادی که به بیماری دندان قروچه مبتلا هستند، در واقع نمی دانند که دچار این مشکل هستند و تنها افراد دیگر متوجه این مشکل می شوند. نکته جالب دیگر در مورد این بیماری این است که معمولاً در هنگام خواب یا در هنگام تمرکز تحت فشار و استرس اتفاق می افتد.

 علائم دندان قروچه

علائم مختلفی وجود دارد که نشان دهنده درگیر شدن دندان های فرد در طول شب یا تحت فشار هستند. در حقیقت یک بیمار می تواند با در نظر گرفتن علائم زیر به وجود مشکل پی ببرد:

• درد در قسمت صورت
• سردرد
• گوش درد
• درد و سفتی در مفصل فک یا همان مفصل فکی-گیجگاهی و ماهیچه های اطراف آن که در بلند مدت می تواند منجر به بیماری اختلال گیجگاهی فکی یا بیماری TMD شود.
• اختلال خواب که حتی می تواند برای شریک زندگی فرد هم مشکل‌ساز شود
• پوسیدگی دندان ها ناشی از سایش بیش از حد آنها به یکدیگر که در نهایت منجر به افزایش حساسیت دندان ها و حتی افتادن آنها می شود
• شکسته شدن دندان ها و از بین رفتن سطح مینای دندان
• درد در صورت و سر درد که اغلب به هنگام متوقف شدن دندان قروچه آنها هم از بین می روند.

در نهایت به خاطر داشته باشید که آسیب دیدن دندان فقط در موارد شدید اتفاق می‌افتد و در این صورت فرد نیاز به درمان پیشرفته دارد.

دندان قروچه

زمان مناسب برای مراجعه به متخصص ارتودنسی

 کسانی که به شکل های مختلف از وجود بیماری دندان‌قروچه خود مطمئن می شوند، باید هر چه زودتر نسبت به درمان آن اقدام کنند. در حقیقت زمان مراجعه به دندانپزشک، متخصص ارتودنسی تحت تاثیر فاکتورهای مختلفی قرار دارد که موارد زیر را شامل می شوند:

• دندانهای فرد به شدت دچار آسیب شده و فرد با دندان آسیب دیده و حساس مواجه باشد
• احساس درد شدید در قسمت فک، صورت یا گوش
• هنگامی که شریک زندگی شما می گوید که به هنگام خواب صدای ساییدن دندان های شما را می شنود
• زمانی که دندانپزشک علائم دندان قروچه را در دندان‌ها و فک شما پیدا می کند

زمانی که دندان های شما به شدت با یکدیگر درگیر هستند و احتمال سایش سطح آنها وجود دارد، شما در معرض مشکلات دیگری مانند عفونت یا آبسه دندان قرار می گیرید و به همین دلیل باید توسط یک دندانپزشک معاینه شوید. معمولاً در سطوح پیشرفته، بیمار به متخصص ارتودنسی ارجاع داده می شود. اما اگر در بررسی ها مشخص شود که دندان قروچه فرد ناشی از استرس است، ابتدا پزشک عمومی و در گام های بعدی مراجعه به روان پزشک به عنوان گزینه های درمانی مطرح می شوند.

عوامل دخیل در ایجاد دندان قروچه

 دندان قروچه یکی از معدود مشکلات دندانپزشکی است که برای آن علت مشخص و واضحی وجود ندارد. اما معمولاً عواملی مانند استرس و اضطراب و مشکلات خواب در این موضوع تاثیر گذار هستند. بررسی سابقه بیماران نشان می‌دهد که عوامل زیر به طور مستقیم در بروز این مشکل ایفای نقش می کنند:

استرس و اضطراب

 دندان قروچه بیشتر در اثر استرس و اضطراب به وجود می‌آید و بسیاری از مردم حتی از انجام چنین کاری اطلاع ندارند. البته تجربه نشان داده که بیشتر این بیماری در هنگام خواب یا در هنگام تمرکز فرد تحت فشار ایجاد می شود.

مصرف برخی داروهای خاص

در برخی موارد ممکن است بیماری دندان قروچه یک عارضه جانبی ناشی از مصرف انواع خاصی از داروهای خوراکی باشد. بطور ویژه بین این بیماری و نوعی از داروهای ضد افسردگی ارتباط مستقیم دیده می شود که معمولاً داروهای حاوی سروتونین اصلی ترین آنها هستند. البته نمونه های دیگری مانند پاروکستین، فلوکستین و سرترالین در این موضوع نقش دارند.

 اختلالات خواب

 در بسیاری از بررسی‌های صورت گرفته مشخص شده که بین اختلالات خواب و ایجاد دندان قروچه ارتباط مستقیم وجود دارد. بین بیماری آپنه خواب و این بیماری ارتباط هایی مشخص شده که باز هم مربوط به اختلالات خواب و بی کیفیت بودن خواب فرد است.

شیوه زندگی فرد

سبک و شیوه زندگی فرد می تواند به طور مستقیم در ایجاد بیماری دندان قروچه نقش داشته باشد. به عنوان مثال بررسی‌ها نشان می‌دهد که موارد زیر باعث بدتر شدن این مشکل می شوند:

• نوشیدن الکل
• سیگار کشیدن
• استفاده از برخی مواد مخدر مانند اکستازی و کوکائین
• نوشیدن بیش از حد نوشیدنی های کافئین دار مانند چای و قهوه به صورت ۶ یا بیشتر بار در روز

دندان قروچه در کودکان

 جالب است بدانید که دندان قروچه می تواند کودکان را هم تحت تاثیر خود قرار دهد. این مشکل معمولا بعد از ظاهر شدن دندان کودکان یا دندان های دائمی آن ها به وجود می آید، اما معمولاً بعد از کامل شدن دندان های دائمی متوقف می شود. اگر شما به عنوان خانواده نسبت به وضعیت دندانهای فرزند خود نگران هستید، یا اگر در طول خواب متوجه صدای دندان آنها میشوید، حتماً به یک دندانپزشک یا یک متخصص ارتودنسی مراجعه کنید.

درمان دندان قروچه

 دندان قروچه همانند سایر مشکلات دندانپزشکی دارای راهکارهای درمانی مختلفی است و هر فرد با توجه به شرایطی که تجربه می کند، امکان استفاده از یکی از این راهکارهای درمانی را دارد. راهکارهای پیشنهادی برای درمان این بیماری شامل موارد زیر می شوند:

 استفاده از گارد دهان و دندان

 اگر متوجه شده اید که دندان قروچه شما بیشتر در حالت خواب اتفاق می افتد، استفاده از گارد دهان و دندان بهترین گزینه ممکن است. این گارد به عنوان یک سیستم حفاظتی عمل کرده که دندان های فوقانی و تحتانی را از یکدیگر دور نگه می دارد و مانع از آسیب بیشتر آنها می‌شود. این گارد در کاهش صدای شبانه ناشی از سایش دندان ها نقش دارد.

 گارد یا محافظ دهان شبیه به گارد محافظ در ورزش های مانند بوکس و راگبی است. این گاردها از جنس پلاستیک منعطف هستند و طراحی آنها متناسب با دهان و دندان شماست. در مطالب قبلی در مورد انواع گارد دهان و دندان صحبت کردیم و توصیه می کنم که حتما این مطلب را مطالعه کنید.

دندان قروچه

درمان استرس و اضطراب

اگر علت اصلی دندان قروچه مسائل روانشناختی و استرس و اضطراب باشد، راهکار های درمانی روانی مانند درمان رفتاری شناختی تجویز می شود. اگر این مشکل ناشی از استرس باشد، باید به اندازه کافی استراحت کنید و سعی کنید که یک خواب خوب داشته باشید. روش های مختلفی برای کنترل استرس و اضطراب وجود دارد که قبل از خواب می توانید آنها را انجام دهید:

• ورزش یوگا
• تنفس عمیق
• ماساژ دادن
• خواندن کتاب و رمان
• دوش گرفتن
• گوش دادن به موسیقی

ترک عادت های غلط

برخی راهکارهای روانشناختی برای از بین بردن عادت دندان قروچه وجود دارد. اگرچه هنوز هم هیچ مدرک علمی برای تایید استفاده از این تکنیک ها مطرح نشده، اما برخی از روانشناسان می توانند از این حربه استفاده کنند. اگر در هنگام بیداری دندان قروچه دارید، در حقیقت خودتان متوجه می شوید و این به شما کمک می‌کند که از راهکارهای جایگزین برای ترک این عادت استفاده کنید.

اگر از این عادت خود، آگاهی داشته باشید، برای ترک این عادت می توانید آموزش های مختلف را ببینید و سعی کنید که از راهکارهای مختلف برای آرام کردن فک و از بین بردن حرکت آن کمک بگیرید.

درمان و جلوگیری از مشکلات دندان پزشکی

 افرادی که با دندان قروچه درگیر هستند، باید به طور منظم معاینات دندانپزشکی را انجام دهند تا از هرگونه مشکل ناشی از این بیماری مطلع شده و از آسیب بیشتر آن جلوگیری کنند. مشکلات دندان پزشکی مانند ترک خوردن دندان ها و یا حتی افتادن آنها را می توان با استفاده از روش هایی مانند ترمیم دندان و یا روشهای دیگر مانند استفاده از روکش و تاج دندان برطرف کرد.

استفاده از دارو

 داروها برای درمان دندان پزشکی کاربرد ندارند و بیشتر به عنوان راهکارهای تسکین و جلوگیری از مشکل شناخته می شود. به عنوان مثال، داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن برای تسکین درد استفاده می شود. این در حالی است که ممکن است برخی از پزشکان استفاده از شل کننده های عضلانی را قبل از خواب تجویز می کنند تا علائم بیماری را کاهش دهد.

 به طور کلی، برای کاهش تاثیر دندان قروچه مصرف الکل را قطع کنید، به هیچ وجه سیگار نکشید و از مصرف موادی مانند قرص‌های اکستازی و کوکائین خودداری کنید.