هایپردنشیا یا دندان اضافی و کمک ارتودنسی به آن

هایپردنشیا زمانی است که شما دندان های اضافی دارید. این دندان های اضافی ممکن است در یک یا هر دو طرف دهان شما رشد کنند. ممکن است چندین دندان یا فقط یک دندان اضافی داشته باشید. هایپردنشیا همیشه به درمان نیاز ندارد. اما دندانپزشکان توصیه می کنند در صورتی که دندان های اضافی با سلامت یا عملکرد دهان و دندان تداخل دارند، کشیده شوند.

هایپردنشیا چیست؟

هایپردنشیاHyperdontia  اصطلاح پزشکی برای دندان های اضافی است. افراد مبتلا به هایپردنشیا ممکن است موارد زیر را داشته باشند:

• یک دندان یا چند دندان اضافی.
• دندان های اضافی در یک یا هر دو طرف دهان.
• دندان های اضافی روی فک بالا، فک پایین یا هر دو. (هایپردنشیا در فک بالای شما بسیار شایع تر است.)
• دندان های اضافی که به تنهایی یا به صورت دسته ای ظاهر می شوند.
• دندان های اضافی قابل مشاهده (روییده) یا دندان های اضافی پنهان (نهفته).

هایپردنشیا دندان های شیری (کودکی) و دائمی (بزرگسالی) را تحت تأثیر قرار می دهد، به این معنی که هر کسی می تواند آنها را داشته باشد. به طور معمول، کودکان در مجموع 20 دندان شیری و در مجموع 32 دندان دائمی دارند. بنابراین، کودکان با بیش از 20 دندان شیری و بزرگسالان با بیش از 32 دندان دائمی دچار هایپردنشیا هستند.

آیا هایپردنشیا نادر است؟

هایپردنشیا شایع نیست و حدود 1 تا 3 درصد از تمام ناهنجاری های دندانی را تشکیل می دهد. تا 8/3 درصد از دندان های دائمی (بزرگسالان) و تا 6/0 درصد از دندان های شیری (کودکش) را درگیر می کند. در بزرگسالان، هایپردنشیا در مردان و افرادی که در بدو تولد مرد هستند دو برابر شایع است.

آیا هایپردنشیا نادر است؟

انواع دندان های اضافی

دندانپزشکان دندان های اضافی را با توجه به موقعیت آنها در دهان طبقه بندی می کنند:

• مزیودنس ها: شایع ترین نوع دندان های اضافی هستند. آنها مستقیماً در پشت دندان های جلوی فک بالا می رویند.
• پارامولرها: در کنار دندان های مولر شما (به سمت زبان یا گونه) می رویند.
• دیستومولرها: در راستای (پشت) بقیه دندان های مولر بیرون می رویند.

دندان های اضافی همچنین اشکال مختلفی دارند، از جمله:

• مخروطی: (مخروط – شکل).
• مکمل: (یک دندان اضافی که به شکل یک دندان معمولی است).
• دکمه ای: (به شکل بشکه).
• ادونتوما: (تومور بی ضرر و غیر سرطانی که شبیه توده یا دندانی با شکل غیر طبیعی است).

علائم هایپردنشیا کدامند؟

علامت بارز هایپردنشیا یک یا چند دندان اضافی است.

در بیشتر موارد، هایپردنشیا باعث ناراحتی نمی شود. اما اگر یک دندان اضافی فشار زیادی به لثه یا فک شما وارد کند، ممکن است علائم زیر را داشته باشید:

• درد.
• تورم.
• تحریک پذیری.
• فشردگی بیش از حد.
• عفونت.

چه چیزی باعث هایپردنشیا می شود؟

متخصصان دقیقاً مطمئن نیستند که چه چیزی باعث هایپردنشیا می شود، اما چندین عامل را که می توانند در ایجاد این بیماری نقش داشته باشند، شناسایی کرده اند، از جمله:

• ژنتیک.
• بیش فعالی لامینای دندانی (سلول های مسئول رشد دندان).
• آتاویسم – هنگامی که یک ویژگی ژنتیکی اجدادی دوباره ظاهر می شود. (برای مثال، این امکان وجود دارد که اجداد ما برای خرد کردن آجیل و گیاهان خام در رژیم غذایی اولیه خود به دندان های اضافی نیاز داشته باشند).
• برخی شرایط سلامتی.

شرایط همراه با هایپردنشیا

همیشه مشخص نیست که چرا برخی افراد هایپردنشیا دارند و برخی دیگر نه. اما دندان های اضافی در افراد با شرایط خاصی شایع تر است، از جمله:

• سندرم گاردنر Gardner syndrome.
• شکاف لب و شکاف کام.
• سندرم داون.
• سندرم اهلرز دانلوس Ehlers-Danlos syndrome.
• دیسپلازی کلیدوکرانیال Cleidocranial dysplasia.
• بیماری فابری Fabry.

عوارض هایپردنشیا چیست؟

در برخی موارد، هایپردنشیا هیچ عارضه ای ایجاد نمی کند. اما بسته به محل دندان های اضافی شما، ممکن است موارد زیر ایجاد شوند:

• نهفتگی دندان (زمانی که یک دندان به صورت جزئی یا کامل درون استخوان فک شما گیر می کند).
• مشکلات جویدن.
• پوسیدگی دندان (حفره).
• بیماری لثه.
• تشکیل کیست های دهان (غیر سرطانی).

عوارض هایپردنشیا چیست؟

مشکلات ارتودنتیک ناشی از دندان های اضافی

دندان های اضافی اغلب در بافت های لثه نهفته باقی می مانند که ممکن است باعث فشردگی شوند و هم ترازی را با مشکل مواجه سازند، باعث رویش دندان های مجاور به صورت کج، و حتی می توانند رویش مناسب دندان های مجاور را دشوار کنند. برای برخی از بیماران، ممکن است تحلیل ریشه (زمانی که ریشه ها آسیب می بینند و کوتاه تر از حد طبیعی می شوند) در دندان های اطراف نیز رخ دهد.

دندانپزشکان چگونه هایپردنشیا را تشخیص می دهند؟

دندانپزشکان می توانند هایپردنشیا را طی یک معاینه معمول تشخیص دهند. اگر دندان های اضافی روییده باشند (رشد کرده باشند)، با نگاه کردن به داخل دهان شما می توانند آنها را ببینند. آنها همچنین می توانند از عکس رادیوگرافی دندان با اشعه ایکس یا سی تی اسکن (توموگرافی کامپیوتری) برای دیدن دندان های اضافی نهفته استفاده کنند.

هایپردنشیا چگونه درمان می شود؟

همه افراد به درمان هایپردنشیا نیاز ندارند. اما اگر دندان های اضافی شما با سلامت دهان یا عملکرد جویدن شما تداخل داشته باشند، دندانپزشک شما ممکن است کشیدن آنها را توصیه کند. برای مثال، ممکن است به کشیدن دندان نیاز داشته باشید اگر:

• در جویدن صحیح مشکل دارید.
• احساس درد یا ناراحتی می کنید.
• در مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن صحیح مشکل دارید.
• از ظاهر دندان های اضافی خود خجالت می کشید.

اگر به دلیل هایپردنشیا ناراحتی خفیف و گاه به گاه دارید، ممکن است مصرف NSID ها (داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی) مانند ایبوپروفن (Advil) یا ناپروکسن سدیم (Aleve) کمک کند.

کمک درمان ارتودنسی به هایپردنشیا

برای بیماران مبتلا به هایپردنشیا، اغلب ممکن است درمان ارتودنسی همراه با کشیدن دندان ضروری باشد. یک جراح دهان می تواند دندان یا دندان های اضافی را خارج کند و سپس یک متخصص ارتودنسی می تواند بایت را برای ایجاد لبخندی هماهنگ و سالم تراز کند. برخی از بیماران ممکن است به کشیدن دندان نیاز نداشته باشند و فقط به درمان ارتودنسی نیاز داشته باشند. مشاوره با یک ارتودنتیست دارای مجوز، به ایجاد یک طرح درمان کمک می کند که به بهترین وجه نیازهای شما را برآورده کند.

مهم نیست که با چه مشکلی روبرو هستید، توصیه می شود که بیماران برای اولین بار در حدود سن هفت سالگی به ارتودنتیست مراجعه کنند. این به ارتودنتیست اجازه می دهد تا ببیند که لبخند چگونه شکل می گیرد و این امکان را برای شما فراهم می کند تا درمان لازم برای شما دقیقاً در زمان مناسب شروع شود تا بیشترین تأثیر را داشته باشد.

با این حال، درمان ارتودنسی را می توان در هر سنی تکمیل کرد. چه 7 ساله باشید، چه 17 ساله یا حتی 67 ساله، برای مشاوره با ارتودنتیست و بدست آوردن لبخند رویاهای خود هرگز دیر نیست.

آیا می توان از هایپردنشیا جلوگیری کرد؟

خیر، شما نمی توانید از هایپردنشیا جلوگیری کنید. در حالی که هیچ کاری نمی توانید برای جلوگیری از رشد دندان های اضافی کودک خود انجام دهید، تشخیص و درمان زود هنگام می تواند به کاهش خطر عوارض کمک کند.

هایپردنشیا چقدر جدی است؟

داشتن دندان های اضافی یک وضعیت خطرناک یا تهدید کننده زندگی نیست. بسیاری از افراد مبتلا به هایپردنشیا به انجام کاری نیاز ندارند. اما در برخی موارد، هایپردنشیا درمان نشده می تواند خطر پوسیدگی، بیماری لثه و سایر مشکلات سلامت دهان را افزایش دهد.

اگر فکر می کنید دندان های اضافی دارید، از یک دندانپزشک بخواهید که شما را معاینه کند. اگر هایپردنشیا با سلامت یا عملکرد دهان شما تداخل داشته باشد، دندانپزشک شما می تواند گزینه های درمانی شما را با شما در میان بگذارد.

چه زمانی باید به دنذدانپزشک خود مراجعه کنم؟

برای معاینه و پاکسازی به طور منظم به دندانپزشک خود مراجعه کنید. این قرار ملاقات ها می توانند به کاهش خطر پوسیدگی، بیماری لثه و سایر مشکلات سلامت دهان کمک کنند. و اگر دندان های اضافی دارید، دندانپزشک شما می تواند آنها را در طول هر ویزیت معاینه کند تا ببیند آیا باعث ایجاد مشکل می شوند یا خیر.

همچنین باید هر زمان که دچار درد دهان یا دندان شدید به دندانپزشک خود اطلاع دهید. درمان سریع می تواند به کاهش خطر عوارض طولانی مدت کمک کند.

چه سؤالاتی باید از دندانپزشک خود بپرسم؟

اگر هایپردنشیا دارید، در اینجا چند پرسش وجود دارند که ممکن است بخواهید از دندانپزشک خود بپرسید:

• آیا می دانید علت هایپردنشیا در مورد من چیست؟
• آیا باید آزمایش ژنتیک را برای بررسی شرایط سلامت زمینه ای انجام دهم؟
• آیا به کشیدن دندان نیاز دارم؟

سخن پایانی

شاید مدتی است که می دانید هایپردنشیا دارید. یا شاید شما فقط پس از گرفتن عکس رادیوگرافی با اشعه ایکس توسط دندانپزشک متوجه شده اید. داشتن دندان های اضافی شایع نیست، اما به طور کلی بی ضرر است. تا زمانی که دندان های اضافی شما باعث درد یا مشکلات جویدن نمی شوند، احتمالاً نیازی به انجام کاری ندارید. اما مطمئن شوید که در اولین نشانه مشکل با دندانپزشک خود تماس بگیرید. درمان زود هنگام می تواند خطر بروز مشکلات طولانی مدت را کاهش دهد.