در این نوشته می خوانید:
اختلالات بایت و همپوشانی نامناسب دندانها به شکلهای مختلفی خود را نشان میدهد که در برخی موارد ممکن است به صورت اوربایت و در برخی ممکن است خود را به صورت کراس بایت باشد. باید اعتراف کنیم که همه این اختلالات در ریشه و منشاء شباهت زیادی به یکدیگر دارند، اما با توجه به وضعیت قرارگیری دندانهای فوقانی و تحتانی نسبت به یکدیگر، از الفاظ مختلفی برای آنها استفاده میشود.
با توجه به اینکه اوربایت یکی از اصلیترین انواع اختلالات بایت و مال اکلوژن شناخته میشود، معرفی کلی از آن را در ادامه آوردهایم و در مورد روشهای درمان آن صحبت خواهیم کرد.
اوربایت (Overbite) تحت عنوان همپوشانی دندانهای بالا نسبت به دندانهای پایین معرفی میشود. در علم ارتودنسی، این اختلال به شکلی است که دندانها به صورت عمودی با یکدیگر تداخل دارند و مقداری از دندانهای تحتانی توسط دندانهای فوقانی پوشش داده میشود. البته قرار گرفتن دندانهای بالایی روی دندانهای پایین تا حدودی طبیعی است و همه مقدار کوچکی از آن را دارند. اما زمانی که این موضوع خیلی شدید باشد، برای فرد مشکل ساز میشود و در نتیجه تبعاتی برای حرف زدن و غذا خوردن او به وجود میآورد.
دندانپزشکان و ارتودنتیستها در برخی موارد از لفظ دیپ بایت برای اوربایت شدید استفاده میکنند. این اختلال به شدت روی زیبایی چهره تاثیرگذار است و مشکلاتی مانند سایش دندانها و درد در فک و دندان به وجود میآورد. البته تشخیص این موارد به صورت تخصصی باید توسط متخصص ارتودنسی انجام شود و افراد عادی نمیتوانند شکل دقیق و شدید این بیماریها را تشخیص دهند. اما رفتن جلوی آینه و دیدن عکس العمل دندانها نسبت به یکدیگر در تشخیص مشکل تأثیر گذار است.
اوربایت طبیعی که در همه انسانها دیده میشود، حدود 2 میلیمتر از دندانهای پایین را میپوشاند. این محدوده طبیعی است و دندانهای فوقانی و تحتانی زیبا به نظر میرسند. حالا اگر این مقدار کمتر باشد، در نتیجه دندانهای پایین بیشتر دیده میشوند و اصطلاحاً فک بالایی فرد کوتاه است. در حالتی که اوربایت بسیار کم باشد، دندانهای پایین نسبت به آنها جلوتر قرار میگیرند و تحت عنوان قدامی شناخته میشود.
اما حالت دوم که رواج بیشتری دارد، دندانهای فوقانی بیشتر اندازه دندانهای تحتانی را میپوشانند و این باعث میشود که فک فرد کوتاهتر به نظر برسد. این وضعیت که تحت عنوان اوربایت خلفی شناخته میشود، تبعات ناگواری مانند آسیبدیدگی لثهها و فشار بیش از حد مفاصل فک را به دنبال دارد که مسلماً آزار دهنده و ناراحت کننده خواهد بود.
بیشتر افراد مبتلا به این مشکل، زمینه ژنتیکی دارند. این بدان معنی است که اگر مادر یا پدر خانواده قبلاً با این مشکل دست و پنجه نرم کرده باشد، حتی در صورت درمان هم ممکن است فرزندان آنها این ویژگی را داشته باشند. مکیدن انگشت توسط کودکان در سنین پایین هم میتواند روی میزان اوربایت تأثیر گذار باشد. رشد نامناسب دندانها و یا رشد غیرطبیعی استخوان فک فوقانی یا تحتانی میتواند وضعیت آنها نسبت به یکدیگر را تغییر دهد و در نتیجه منجر به دیپ بایت یا موارد مشابه آنها شود. بنابراین نمیتوان همه موارد را به مسائل ژنتیکی ربط داد و باید عادات دوران کودکی را هم در نظر گرفت.
رشد بیش از حد دندانها و استخوان فک میتواند منجر به پوشاندن دندانهای تحتانی توسط دندانهای فوقانی شود. این باعث میشود که دندانهای فوقانی خیلی برجسته و بلند به نظر برسند. در این وضع ظاهر چانه فرد کوتاهتر و نامتناسب با قسمت فوقانی میشود. اینجاست که عدم تقارن بین دندانها و فکهای بالا و پایین خود را به شکل ظاهر نامناسب و احتمالاً شرایط نامطلوب در وضعیت دندانها نشان میدهد و فرد از لحاظ زیبایی احساس مشکل میکند.
اما مشکلات اوربایت صرفاً به مسائل زیبایی محدود نمیشوند. در بیشتر موارد، افراد مبتلا به این اختلال نمیتوانند به راحتی غذا را بجوند و به همین دلیل از لحاظ هضم غذا دچار مشکل میشوند. حرکت دندانهای فوقانی و تحتانی روی یکدیگر منجر به ساییدگی سطح دندانها و حساسیت آنها میشود. در نهایت باید درد مفصلی در دندانها و همچنین سخت بودن رعایت بهداشت دهان و دندان را هم در نظر بگیریم که احتمال پوسیدگی دندان و بیماری لثه را به شدت افزایش میدهد. بنابراین اگر افراد مبتلا به اوربایت خود را به یک ارتودنتیست نشان دهند، بلافاصله از آنها میخواهد که مشکل خود را درمان کنند.
بیماری اوربایت همانند سایر مدلهای اختلالات بایت نیاز به درمان ارتودنسی دارد. معمولاً این روش درمانی پیشنهاد شده توسط متخصص با توجه به وضعیت فرد و شرایط دندانهای او پیشنهاد میشود. غالباً برای حالتهایی که اختلال دندانها شدید نباشد، راهکارهای درمانی مانند استفاده از براکت های ارتودنسی و براکت اینویزالاین پیشنهاد میشود. در حالتی که این روشها پاسخگو نباشند، ممکن است متخصص از شما بخواهد که برای یک دوره زمانی مشخص از ابزارهایی مانند هدگیر استفاده کنید.
اما در برخی موارد ممکن است کودک در همان بدو تولد با اختلالات بایت شدید متولد شده باشد. یا ممکن است برخی از خانوادهها نسبت به وجود اوربایت در صورت فرزند خود بی تفاوت بوده و در حال حاضر در سن بزرگسالی باشند. در این وضعیت متخصص ارتودنسی استفاده از روش جراحی را برای آنها تجویز میکند. این روش ممکن است در سادهترین حالت ممکن شامل برداشتن یک یا چند دندان باشد و در روشهای پیچیدهتر شامل شکستن استخوان فک و متناسب کردن اندازه آنها شود.
اصولاً خانوادهها باید توجه داشته باشند که برای درمان اوربایت و سایر اختلالات بایت، سنین پایین بهترین زمان ممکن است. در این وضعیت هنوز استخوانهای فک کودک در حال رشد است و متخصص ارتودنسی میتواند با استفاده از ابزارهای ارتودنسی یا روشهای جراحی، از پیشرفت آن جلوگیری کند و رشد نامناسب استخوان فک را متوقف کند. امیدواریم به خوبی به سؤالات شما در این زمینه پاسخ داده باشیم، اما اگر مشکلی دارید از شمارههای سایت استفاده کنید و تماس بگیرید.