فضا نگهدار در ارتودنسی

شاید قبلاً هیچ کس فکر نمی کرد که یک ابزار پلاستیکی در مرتب کردن دندانهای انسان نقش داشته باشد، اما فضا نگهدار یا اسپیسر ثابت کرده که می‌توان از این ابزارها انتظارات فوق‌العاده‌ای داشت. صرف نظر از اینکه کدام مدل از براکت ها را انتخاب کنید و چقدر هزینه داشته باشد، استفاده از اسپیسر بخش مهمی از روند کار درمان ارتودنسی است و معمولاً ارتودنتیست ها تاکید ویژه‌ای روی استفاده از آن در طول درمان و قبل از درمان دارند.

با توجه به نقش مهمی که فضا نگهدار یا اسپیسر در طول درمان ارتودنسی دارند، در این مقاله به چند و چون استفاده از آنها خواهیم پرداخت و نحوه بکارگیری آنها را توضیح خواهیم داد.

اسپیسر یا فضا نگهدار چیست؟

اسپیسر، فاصله انداز، فاصله نگهدار و فضا نگهدار (Spacers) اصطلاحاتی هستند که برای یک نوار پلاستیکی یا یک دستگاه فلزی به کار گرفته می شوند. این دستگاه در طول ملاقات دوم بین شما و ارتودنتیست کار گذاشته می‌شود و به نوعی برای ایجاد فاصله بین دندان های مولار استفاده می شود. اصولا این ابزارها نوارهای پلاستیکی هستند که با قطری در حدود چند میلیمتر ساخته می‌شوند. البته برخی از مدل های آنها به صورت حلقه های فلزی طراحی می شوند که در اطراف دندان مولار یا دندان آسیاب قرار می گیرد.

فضا نگهدار در ارتودنسی

در چه مواردی فضا نگهدار استفاده میشود؟

با توجه به روند درمان ارتودنسی، هر فرد ممکن است در دهان خود چند اسپیسر نیاز داشته باشد. فضا نگهدار دندان های مولار را از یکدیگر جدا می کند و بین آنها فاصله ایجاد میکنند. اگرچه ممکن است در هر فرد متفاوت باشند، اما معمولاً این ابزار یک یا دو هفته در دهان بیمار باقی می ماند و فضای کافی بین دندان ها به وجود می آورد تا بعد از نصب براکت ارتودنسی، بیمار درد کمتری را تجربه کند. همچنین این ابزار به متخصص ارتودنسی اجازه می دهد که زمان کافی برای قرار دادن براکت ارتودنسی در اختیار داشته باشد.

فضا نگهدار در ارتودنسی می تواند یک نوار لاستیکی یا یک حلقه فلزی باشد که دندانهای مولار را از همدیگر دور نگه داشته و فضای بیشتری برای براکت های ارتودنسی و یا باند های ارتودنسی در اختیار ارتودنتیست قرار می دهد.

روند نصب فضانگهدار به چه صورت است؟

قرار دادن اسپیسرها بین دندان های مولار چندان سخت نیست و خیلی سریع انجام می شود. این اسپیسرها در ابتدا نوارهای پلاستیکی منعطفی هستند که به راحتی می توان آن را از بین دندانها عبور داد و فضای بین دندانها را به کمک آنها پوشش داد. استفاده از این ابزار ها بسیار ساده بوده و ارتودنتیست می‌تواند در یک جلسه روند نصب همه آنها را انجام دهد.

آیا استفاده از فضا نگهدار درد بیشتری نسبت به براکت ارتودنسی دارد؟

 پاسخ کوتاه خیر! درد ناشی از اسپیسر به هیچ وجه بیشتر از براکت های ارتودنسی نیست. اگرچه استفاده از هر دو ابزار برای مرتب کردن دندان هاست، اما باید بپذیریم که مقایسه آنها هم چندان درست نیست.

 زمانی که ارتودنتیست فضا نگهدار را بین دندان های شما قرار می دهد، طبیعتاً نوعی فشار احساس خواهید کرد که مانند وارد آوردن فشار غذای گیر کرده بین دندانهای شماست. این به این دلیل است که دندان های دو طرف تحت فشار ابزار قرار می گیرند. برای نصب اسپیسر بین دندان‌های مولار، لازم است که تا حدودی تحت فشار قرار گیرند. بنابراین ممکن است هنگام استفاده از آنها احساس درد مبهمی داشته باشید یا حتی اسپیسر به مرور زمان باعث ساییده شدن بافت لثه ها شود، اما این احساس خیلی زود از بین می رود.

 یکی دیگر از احساسات هنگام استفاده از فضا نگهدار تجربه می کنید، احساس باقی ماندن تکه غذا بین دندان های پشتی است. همچنین ممکن است کمی درد وجود داشته باشد، اما این درد معمولا بعد از ۴ تا ۶ ساعت از بین می رود. در صورت طولانی تر شدن درد، معمولاً ارتودنتیست داروهای ضد درد بدون نسخه را به عنوان یک روش برای مدیریت درد در اختیار شما قرار می دهد.

فضا نگهدار در ارتودنسی

چگونه درد ناشی از اسپیسرها را کنترل کنیم؟

 به منظور کنترل درد و ناراحتی ناشی از فضا نگهدار، داروهای ضد درد و مسکن بدون نسخه مانند استامینوفن و ایبوپروفن گزینه های خوبی هستند. اما باید توجه داشته باشید که حتماً رژیم غذایی خود را تغییر دهید. در بیشتر مواقع، می توانید همان رژیم غذایی قبل از داشتن اسپیسر را ادامه دهید. اما ممکن است متخصص از شما بخواهد که غذاهای نرم مانند سوپ استفاده کنید و از خوردن غذاهای ترد و جویدنی مانند آب نبات و استیک خودداری کنید.

اگر اسپیسر از بین دندانها خارج شد چه کار کنیم؟

اگر دستورالعمل ارتودنتیست در تغییر رژیم غذایی خود را رعایت نکنید و به سراغ غذاهای چسبناک، سخت و جویدنی بروید، به احتمال زیاد فضا نگهدار از بین دندان های شما خارج می شود. حالا باید چه کار کنیم؟

 در این وضعیت اولین کاری که باید انجام دهید این است که با متخصص ارتودنسی خود تماس بگیرید، زیرا آنها می‌توانند اسپیسر را به محل قبلی برگرداند. اگر این ابزارها به وضعیت طبیعی خود برگردانده نشوند، به مرور زمان روی روند صاف کردن دندان ها تاثیر منفی می گذارند.

اگر تنها یک یا چند مورد از این ابزارها خارج شده باشد، روند نظافت دهان و دندان مانند مسواک زدن را طبق معمول انجام دهید، اما از نخ دندان استفاده نکنید که احتمالاً بقیه آنها را هم خارج خواهید کرد. در سریع‌ترین زمان ممکن هم خودتان را به متخصص برسانید تا مجدداً فضا نگهدار را برای شما نصب کنند.

خلاصه

 فضا نگهدار یا اسپیسر می تواند نقش های متفاوتی داشته باشد اما این ابزار در علم ارتودنسی برای تنظیم کردن فاصله دندان ها و نظم بخشیدن به آن ها استفاده می شود. برخی از نکات مهم در مورد آنها:

• فضا نگهدار یا فاصله نگهدار یک نوار پلاستیکی یا یک حلقه فلزی است که اطراف دندان مولار را می‌گیرد و به نوعی فاصله بین دندانهای مولار را پر میکند
• این ابزار دندان های مولار را از هم جدا نگه می دارد تا فضای بیشتری برای براکت ارتودنسی به وجود بیاید
• فرایند تعویض و نصب اسپیسر ها بسیار ساده و سریع است و تنها فاصله بین دندان ها باید با این ابزارها پر شود
• اسپیسر ها به اندازه براکت های ارتودنسی درد ندارند، اما طبیعی است که با فشار و ناراحتی و درد همراه باشند
• استفاده از داروهای مسکن بدون نسخه و خوردن غذاهای نرم می تواند درد فضانگهدار را کنترل کند
• اگر اسپیسر از بین دندان‌های شما خارج شده باشند، باید سریعتر با متخصص ارتودنسی تماس بگیرید تا مجدداً آنها را به محل قبلی برگرداند