در این نوشته می خوانید:
اگر تا به حال با کسانی حرف زدهاید که دندانهای جلویی آنها بیش از حد خودنمایی میکند و برای خندیدن مجبور به پوشاندن دندانهای خود هستند، شما با فردی با مشکل اورجت یا جلوزدگی دندانهای جلو مواجه هستید. این بیماری به عنوان یکی از نمونههای اختلالات بایت شناخته میشود که از لحاظ ظاهری بسیار نامناسب است و وضعیت ظاهری و زیبایی فرد را به شدت تحت تأثیر قرار میدهد.
از آنجایی که ممکن است افراد بزرگسال و خردسال نمونههای مختلفی از اورجت یا جلوزدگی دندانهای جلو را تجربه کرده باشند، در ادامه به معرفی آن خواهیم پرداخت و در مورد تأثیر آن روی زندگی فرد هم صحبت میکنیم.
اورجت یا جلوزدگی دندانهای جلویی (Overjet) به حالتی گفته میشود که دندانهای بالا نسبت به دندانهای پایین جلو بیرون زدگی شدیدی دارند. ممکن است برخی از وب سایتها و منابع از لفظ اوربایت برای این نوع اختلال استفاده کرده باشند، اما از لحاظ ریشه با یکدیگر متفاوت هستند و در حقیقت ارتودنتیستها از روشهای درمانی متفاوتی برای آنها استفاده میکنند. حتی ممکن است روش پیشنهادی ارتودنتیست برای هر دو نوع بیماری یک ابزار ارتودنسی باشد، اما شدت به کارگیری آنها و نحوه استفاده از ابزار متفاوت خواهد بود.
در اورجت دندانهای جلویی فرد به شدت نسبت به دندانهای فک پایین فرد رشد میکنند و تقریباً حالت افقی به خود میگیرند. این وضعیت باعث میشود که بین دندانهای بالا و پایین فرد تفاوت و فاصله زیادی به وجود آید که هم از لحاظ زیبایی و هم از لحاظ عملکرد بسیار نامناسب است. معمولاً برای اندازه گیری اورجت از واحد میلی متر استفاده میشود و این واحد با توجه به فاصله ایجاد شده بین دندانهای جلویی نسبت به دندانهای تحتانی اندازه گیری میشود.
در مطالب قبلی گفتیم که میزان همپوشانی طبیعی بین دندانها باید در حدود ۲ تا ۴ میلیمتر باشد. با توجه به این وضعیت، ارتودنتیستها از کلاس 1، 2 و 3 برای دسته بندی بیماران مختلف استفاده میکنند. افراد سطح یک ایده آل هستند و دندانهای فوقانی در صورت افقی و عمودی ۲ تا ۴ میلیمتر نسبت به دندانهای تحتانی فاصله دارند. افرادی که در سطح ۲ قرار میگیرند، دندانهای آنها نسبت به حالت طبیعی خروج بیشتری دارد و به نوعی بین آنها همپوشانی بیشتر صورت میگیرد.
اما افرادی که در سطح سه قرار میگیرند، نوع شدیدی از همپوشانی را از خود نشان میدهد که تحت عنوان اورجت شناخته میشود و باید روشهای مختلف درمانی در مورد آنها به کار گرفته شود. البته طبیعی است که این اندازه گیری برای شما به عنوان یک فرد عادی سخت است و لازم است که در مراجعه به متخصص ارتودنسی، وضعیت خود را به طور کامل مورد ارزیابی قرار دهید.
عوامل مختلفی ممکن است در ایجاد پدیده اورجت یا در افزایش آن نقش داشته باشند. در بیشتر موارد، فک فوقانی نسبت به فک تحتانی رشد بیشتری دارد و به همین دلیل دندانهای موجود در قسمت فوقانی اختلاف اسکلتی شدیدی پیدا میکنند. البته ممکن است این موضوع به دلیل رشد پایین فک تحتانی هم صورت گیرد که مطمئناً خود را به عنوان اختلاف فاصله بین دندانها نشان میدهد.
از دیگر عواملی که میتواند در افزایش اورجت نقش داشته باشد، اختلاف در تعداد دندانها و در طول قوس فک است. اگر دندانهای فک پایین از دست رفته باشند، چه به صورت مادرزادی و یا بصورت دلایل دیگر، میزان رشد فک تحتانی پایینتر آمده و در نتیجه بین آنها و فک فوقانی فاصله میافتد. در نهایت، افزایش شیب دندانهای فوقانی هم در این مسئله نقش دارند. این ممکن است به دلیل عادت مکیدن انگشت شست یا پستانک باشد یا حتی ممکن است عوامل خارجی دیگری در رشد افقی دندانها نقش داشته و منجر به افزایش فاصله آنها شود.
اصولاً دندانهایی که از وضعیت طبیعی خود خارج میشوند بسیار زشت هستند و از لحاظ زیبایی میتواند صورت فرد را بسیار نامناسب جلوه دهد. در بیشتر موارد مشخص شده که کودکان مبتلا به اورجت از اعتماد به نفس پایینی برخوردار هستند و یا سعی میکنند لبخند نزنند. در برخی موارد هم افراد مبتلا به این مشکل به هنگام خندیدن سعی میکند که تمام دهان و دندان خود را بپوشانند تا به نوعی شرایط نامناسب آن را محو کنند.
اما از لحاظ بالینی افزایش بیش از حد اورجت باعث افزایش حساسیت دندانها و همچنین بالا رفتن احتمال صدمه به آنها میشود. تخمین زده میشود که بالا رفتن بیرون زدگی دندانهای جلو بیش از ۴ میلیمتر میتواند خطر تروما و ضربه آنها را به مراتب بالاتر ببرد. بنابراین افرادی که در معرض این مشکل هستند، نسبت به افراد دیگر سریعتر دندانهای خود را از دست میدهند. افزایش بیش از حد رشد دندانها میتواند منجر به مشکل در گفتار و همچنین تسلط در جویدن غذا شود. این افراد در بستن لبهای خود دچار مشکل هستند و دهان آنها خشک میشود. همین عامل به صورت غیر مستقیم باعث افزایش خطر پوسیدگی دندان میشود.
بهترین و اصلیترین گزینه درمانی برای درمان بیرون زدگی دندانهای جلو، استفاده از براکت ارتودنسی برای مرتب کردن دندانها و کاهش فاصله آنهاست. اگر دندانها به میزان قابل توجهی بیرون زده باشند و یا تعداد آنها زیاد باشد، ممکن است متخصص ارتودنسی یک یا چند دندان شما را کم کند و به طور همزمان از براکت ارتودنسی برای حرکت دادن دندانها استفاده کند. البته انتخاب گزینه درمانی باید با توجه به تشخیص ارتودنتیست انجام گیرد و ممکن است از یک فرد به فرد دیگر متفاوت باشد.
در برخی موارد ممکن است اورجت و بیرون زدگی دندانهای جلو به دلایلی ناشی از ماهیت استخوانی فک و رشد نامناسب آنها باشد. در این وضعیت ابزارهای ارتودنسی چندان کارآمد نیستند و ارتودنتیست مجبور به استفاده از عمل جراحی فک میشود. در این عمل جراحی، ممکن است بخشی از استخوان فک برداشته شود تا وضعیت دندانها به حالت طبیعی برگردد.
راهکارهای پیشنهادی برای درمان اورجت از یک فرد به فرد دیگر متفاوت است، زیرا ممکن است میزان بیرون زدگی دندانهای آنها با یکدیگر تفاوت داشته باشد. بنابراین اگرچه سایر بیماران در این زمینه برای شما به عنوان مشاور عمل کنند، اما مشورت آنها در همان سطح مشکل خود همان فرد است و نمیتواند برای شما قابل تعمیم باشد. پس توصیه ما این است که قبل از انجام هر کاری حتماً با ارتودنتیست تماس بگیرید و آنها بعد از وضعیت اورجت دندانهای شما، بهترین راهکار درمانی را پیشنهاد خواهند داد.