در این نوشته می خوانید:
امروز با تغییر عادات و رژیم های غذایی افراد و گرایش بیشتر مردم به مصرف غذاهای آماده و نیمه آماده، متاسفانه انواع بیماری ها مانند سکته های قلبی –عروقی، سکته های مغزی و دیابت به امری شایع در میان همه سنین تبدیل شده است. دیگر نمی توان انکار کرد که بیماری دیابت بیماری مزمنی است که افراد را در معرض ابتلا به سایر بیماری ها مانند بیماری های قلبی-عروقی قرار می دهد. علاوه بر این دیابت و داروهایی که برای درمان آن مصرف می شوند، روی چشم ها، کلیه ها، اعصاب و حتی پوست بیماران تاثیر منفی می گذارد.
اما آنچه اغلب توسط افراد نادیده گرفته می شود، تاثیر و ارتباط بین دیابت و سلامت دهان و دندان است. این امر خصوصاً در طول درمان ارتودنسی تاثیر چشم گیری دارد. در مقاله پیش رو هدف افزایش آگاهی افراد نسبت به تهدید هایی است که دیابت برای سلامت دهان و دندان به ویژه در طول مدت درمان ارتودنسی به همراه دارد .
پریودنتیت نوعی عفونت شدید لثه است که به شدت روی بافت های نرم دهان تاثیر می گذارد و حتی در صورت عدم تشخیص به موقع و اقدام برای درمان می تواند موجب پوسیدگی دندان ها شده، دندان ها را به صورت کامل با مشکل روبه رو کند.
از جمله دلایل ابتلا به بیماری پریودنتیت، تجمع باکتری ها و پلاک ها در بخش هایی از دهان است. در اثر تجمع پلاک ها و مواد غذایی در بین دندان ها، باکتری های بی هوازی در این مکان ها شروع به رشد می کنند و کم کم موجب التهاب و عفونت لثه ها شده، در نهایت موجب از دست دادن دندان ها می شوند. کاملا مشخص است که دلیل اصلی ابتلا به این بیماری، ضعف عملکرد افراد در رعایت بهداشت دهان و دندان است.
همان طور که پیش از این نیز به آن اشاره شد، دیابت یک بیماری مزمن است که زمینه ای برای ابتلا به سایر بیماری های خطرناک محسوب می شود. بیماران دیابتی بیشتر در معرض ابتلا به انواع عفونت ها قرار دارند.
بنابراین دیابت خود به تنهایی خطر ابتلا به انواع بیماری های لثه نظیر پریودنتیت را افزایش می دهد. افراد مبتلا به بیماری پریودنتال که دیابت نیز دارند، در طول درمان ارتودنسی با مشکلات زیادی روبرو می شوند. بیماران مبتلا به پریودنتیت ممکن است در طول درمان ارتودنسی دچار التهاب شدید لثه ها و تحلیل استخوان فک شده، حتی به ناچار دندان های خود را از دست بدهند.
پریودنتیت به لثه ها فشار زیادی وارد می کند و آن ها را به شدت ملتهب می سازد. همین امر درمان ارتودنسی را برای افراد مبتلا به پریودنتیت پیچیده می کند و بنابراین این افراد مجبور می شوند درمان خود را متوقف کنند.
التهاب لثه در واقع اولین مرحله و مقدمه ای برای بیماری پیشرفته تر پریودنتال است. التهاب لثه ها منجر به قرمز شدن لثه ها، تورم و افزایش حساسیت آن ها می شود. این امر باعث می شود لثه ها به راحتی خونریزی کنند و علاوه بر این دهان افراد مبتلا به بیماری پریودنتال بسیار بدبو شده، تنفس آن ها نیز بد بو خواهد شد.
التهاب لثه ها در نهایت موجب تورم آن ها می شود. اگر براکت هایی که برای درمان ارتودنسی مورد استفاده قرار می گیرند به صورت کاملا اتفاقی باعث پاره شدن پوست لثه ها شوند، مویرگ های درون لثه ها پاره شده، خونریزی می کنند. تورم موجود در لثه ها نیز در صورتی که به موقع شناسایی و درمان نشود، موجب اختلال در روال کار براکت های ارتودنسی خواهد شد.
شایع ترین مشکلات دهان و دندان که برای هر کسی ممکن است اتفاق بیافتد و در اثر عدم رعایت بهداشت دهان و دندان ها رخ می دهد، پوسیدگی دندان ها است. یکی از شایع ترین دلایل پوسیدگی دندان ها، تجمع باکتری ها در سطح دندان ها است.
مواد غذایی که در لا به لای دندان ها گیر می افتند، منجر به تجمع پلاک ها در سطح دندان ها می شود. این پلاک ها بهترین مواد غذایی برای تغذیه باکتری های بی هوازی مضر برای سلامت دندان ها به شمار می روند. بزاق دهان اسید تولید شده توسط این باکتری های بی هوازی را متعادل می کند.
اما میزان ترشح بزاق و گلوکز خون در بیماران دیابتی، خود موجب می شود تا بزاق دهان نیز اثری معکوس روی روند پوسیدگی دندان داشته باشد. به این صورت که بزاق دهان به مقدار زیاد ترشح شده، فضای درون دهان اسیدی می شود و بنابراین به پوسیدگی دندان ها کمک می کند.
براکت ها و سیم هایی که برای اتصال آن ها درون دهان و روی دندان ها قرار می گیرند، مکان مناسبی برای به دام افتادن ذرات غذا هستند. عدم رعایت بهداشت دهان و دندان در طول درمان ارتودنسی، مانند روش نادرست مسواک زدن و یا نخ دندان کشیدن موجب می شود این موادغذایی در بین دندان ها تجمع یافته، پلاک ها ایجاد شوند و به مرور موجب پوسیدگی و رسیدن آسیب به دندان ها شده، رنگ آن ها را از سفید صدفی به قهوه ای تبدیل کنند. این امر به تدریج موجب از بین رفتن مواد معدنی موجود در ساختار دندان ها شده، باعث خرد شدن و شکستن دندان ها خواهد شد.
یکی از مسائل و مشکلاتی که بیماران دیابتی به شدت با آن روبهرو هستند، بزاق کم و گلوکز بالا در دهان است که دهان آن ها را در برابر عفونت های دهانی به ویژه عفونت های قارچی که به برفک دهان موسوم هستند، آسیبپذیر می کند. بنابراین اگر بیماران دیابتی تحت درمان ارتودنسی قرار بگیرند، ممکن است عفونت موجود در دهان آن ها تشدید شود.
علاوه بر این، بیماری دیابت تولید بزاق دهان را کاهش می دهد و همین امر موجب می شود این بیماران به صورت دائم و مکرر احساس تشنگی کنند و در دهانشان احساس خشکی داشته باشند.
توصیه می کنیم با توجه به حساسیت زیاد بیماران دیابتی به عفونت های دهان و دندان، این بیماران حتماً از مسواک های مخصوص براکت ها که بین دندان ها را به طور کامل تمیز می کند استفاده نمایند.
این مسواک ها نازک هستند و سری گرد یا مخروطی شکلی دارند. موی این نوع مسواک بسیار نرم و نازک است و توسط یک سیم به هم چسبیده است. این مسواک ها به گونه ای طراحی شده اند که به آرامی بتوانند بین دندان ها قرار گرفته، مواد غذایی را ازبین دندان ها خارج کنند.
حتماً ۲ الی ۳ بار در روز دندان های خود را مسواک بزنید و سپس دهان خود را به طور کامل با دهانشویه ضد عفونی کنید و شستشو دهید تا به این طریق باکتری ها و پلاک های روی دندان ها به طور کامل از بین بروند.
حتماً بعد از صرف هر وعده غذایی دهان خود را با آب شستشو دهید و مطمئن شوید مواد غذایی از میان دندان های شما خارج شده اند. توجه داشته باشید حتما همراه با هر وعده غذایی آب بنوشید. این امر کمک می کند تا بلافاصله پس از صرف غذا ذرات ریز غذا بین دندان هایتان شسته شود.
با توجه به حساسیت بالای بیماران دیابتی نسبت به بیماری های دهان و دندان و عفونت های مختلف، توصیه می شود حتماً دهان خود را به صورت منظم از نظر مشاهده علائم بیماری های لثه مانند قرمزی لثه ها، خونریزی آن ها، زخم و یا التهاب بررسی کنید. برای پیشرفت سریع روند درمان ارتودنسی توصیه می شود همه افراد چه افراد دیابتی و چه افراد غیر دیابتی از مصرف دخانیات و خصوصاً سیگار اجتناب کنند.
توجه داشته باشید درمان سنتی ارتودنسی با استفاده از سیم ها و براکت ها می تواند کمی برای افراد دیابتی پیچیده و دشوار باشد. جایگزین براکت ها برای افراد دیابتی، الاینرهای اینویزیلانی هایی هستند که با استفاده از نگهدارنده های شفاف دندان ها را تراز می کنند.
استفاده از الاینر ها برای تراز کردن دندان های افراد دیابتی بسیار بهتر از براکت ها است زیرا شما می توانید آن ها را قبل از مصرف وعده های غذایی از دهان خود خارج کرده و پس از شستشوی دندان ها مجدداً آن ها را در دهان خود قرار دهید.
علاوه بر این به شدت به بیمارانی که دیابت دارند، توصیه می شود که مرتباً برای معاینه دهان و دندان های خود به متخصصین دندانپزشکی مراجعه کنند و پس از اقدام به شروع درمان ارتودنسی تحت نظر یک تیم متخصص قرار بگیرند و به طور مرتب با متخصص ارتودنسی خود قرار ملاقات تنظیم کنند.
علاوه بر این افراد دیابتی لازم است در هر وقت ملاقات، به متخصص ارتودنسی خود یادآوری کنند که مبتلا به دیابت هستند.
به افراد دیابتی توصیه می شود به منظور پیشگیری از ابتلا به بیماری های لثه و عفونت های شدید مانند بیماری پریودنتیت، از دندان های خود به خوبی مراقبت کرده، بهداشت دهان و دندان خود را به طور صحیح رعایت کنند تا در نهایت لبخندی زیبا و دهان و دندانی سالم داشته باشند و از ابتلا به سایر بیماری های مزمن مرتبط با اختلالات دهان ودندان جلوگیری کنند.