آندربایت چیست ؟ و درمان آن با ارتودنسی چگونه است؟

مشکل آندربایت که بیش از آن که از لحاظ عملکرد برای افراد ناراحت کننده باشد، از لحاظ ظاهری آزاردهنده بوده و در بسیاری از موارد کودکان تمایلی به نشان دادن خود ندارند. با وجود این تفاوت از لحاظ وضعیت ظاهری چهره برای کودکان قابل هضم نیست و به همین دلیل خانواده‌ها به دنبال راهکارهای مختلفی برای درمان آن هستند. خوشبختانه ارتودنتیست‌ها به خوبی روش درمان این مشکل را می‌شناسند و اصول اولیه آن را می‌دانند.

به همین دلیل در اینجا ابتدا در مورد خود آندربایت و عوامل ایجاد آن صحبت می‌کنیم و سپس در مورد روش‌های درمان و روش‌های جایگزین هم بحث خواهیم کرد.

آندربایت چیست؟

 آندربایت (Underbite) یک اصطلاح دندانپزشکی برای نشان دادن وضعیت دندان است که دندان‌های پایینی نسبت به دندانهای جلویی فوقانی رشد بیشتری دارند. این عارضه تحت عنوان مال اکلوژن هم شناخته می‌شود و به عنوان یک مورد از اختلالات بایت معرفی می‌شود. در اصطلاح عامیانه، الفاظ مختلفی برای این پدیده به کار گرفته می‌شود که چندان هم درست نیست. اما در هر صورت در دو گروه شدید و خفیف قرار می‌گیرد که نمونه خفیف‌تر آن قابل توجه نیست و حتی نیاز به درمان هم ندارد.

پدیده آندربایت صرفاً یک موضوع مربوط به زیبایی نیست. با وجود این که برخی از افراد نسبت به موارد خفیف آن بی تفاوت هستند، اما موارد شدید آن باعث مشکلات بهداشت دهان و دندان شده و از لحاظ زیر برای فرد مشکل‌ساز می‌شوند:

• گاز گرفتن و جویدن غذا برای فرد مشکل است
• فرد هنگام صحبت کردن دچار چالش می‌شود
• سردرد در قسمت فک و صورت خود احساس درد به دلیل استفاده بیش از حد دارد
• حتی می‌تواند باعث بروز گردن درد و سردرد در برخی افراد شود

آندربایت و درمان آن

دلایل اصلی آندربایت

نحوه مرتب شدن ردیف دندان‌های شما ممکن است تحت تأثیر عوامل مختلفی باشد. به طور معمول، دندان‌ها به گونه‌ای رشد می‌کند که دندان‌های فوقانی کمی بالاتر از دندان‌های تحتانی قرار می‌گیرند. در این وضعیت، دندانهای صاف و پهن جلو باید در برابر یکدیگر قرار گیرند و به همین دلیل باید وضعیت گاز گرفتن، غذا جویدن و همچنین وضعیت قرار گرفتن لب‌ها به صورت طبیعی باشد.

 اما متاسفانه عوامل مختلفی باعث می‌شوند که فرد مبتلا به آندربایت شود که شایع‌ترین و اصلی‌ترین آنها موارد زیر هستند:

عادات دوران کودکی

برخی از عادت‌های دوران کودکی به طور مستقیم خطر ابتلا به اختلالات بایت و مال اکلوژن را بالا می‌برد و باعث می‌شود که عملکرد دندان‌ها از وضعیت مطلوب خارج شود. از جمله عوامل کمک کننده از طرف کودکان در ایجاد چنین پدیده‌ای می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• مکیدن بیش از حد انگشت شست
• وارد آوردن فشار مستمر و پیوسته روی دندانها با زبان
• استفاده از پستانک در کودکان بالاتر از سه سال
• استفاده از بطری شیر برای سال‌های پس از شیرخوارگی

 عوامل ژنتیکی

 در بیشتر موارد، حداقل یک نفر در خانواده مبتلا به آندربایت باشد، به احتمال زیاد این وضعیت از طریق شرایط ژنتیکی به افراد دیگر منتقل می‌شود. همچنین شرایط ژنتیکی در مورد شکل و اندازه فک و همچنین وضعیت دندان‌های فرد هم تأثیر گذار است. ممکن است شخصی با دندان‌های بسیار نزدیک به هم متولد شود، بین دندانهای او فاصله وجود داشته باشد یا دندان‌های او به شکل طبیعی و درست کنار همدیگر قرار نگیرند. نقایص خاص دیگری مانند شکاف لب و شکاف کام هم ممکن است در بدو تولد ظاهر شوند که همه آنها در بین اختلالات بایت قرار می‌گیرند.

صدمه و آسیب به فک و دندان

 صدمات شدید به این صورت ممکن است باعث آسیب دائمی فک شود. این صدمه غالباً می‌تواند خود را به صورت استخوان شکسته نشان دهد که بعد از ترمیم و جراحی به شکل صحیح در کنار یکدیگر قرار نمی‌گیرند. اگرچه ممکن است برخی از متخصصین این ترمیم را به شکل مناسب و استاندارد انجام دهند، اما کوتاهی آنها در ایجاد آندربایت نقش دارد.

راهکارهای درمان آندربایت

 اکثر مردم با دندان‌های کاملاً هماهنگ متولد نمی‌شوند. اگرچه ممکن است تعداد اندکی از بیماران نیاز به درمان‌های پزشکی داشته باشند، با این حال برخی از افراد مبتلا به اختلالات بایت شدید هستند که باید شیوه‌های درمانی مختلف را در نظر بگیرند. زمانی که فرد برای درمان آندربایت اقدام می‌کند، دندان‌های او راحت‌تر تمیز می‌شوند، خطر پوسیدگی دندان و بیماری لثه کاهش می‌یابد و همچنین احساس فشار کمتری در دندان‌ها، استخوان فک و همچنین در عضلات صورت خود دارد.

 درمان اختلالات بایت می‌تواند خطر شکستن دندان را کاهش دهد و علائم دردناک اختلالات گیجگاهی فک و موارد مشابه را از بین ببرد. اما گزینه‌های مختلفی برای درمان آندربایت مطرح می‌شود می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

راهکارهای درمانی در منزل

 مسواک زدن و نخ دندان کشیدن به طور مرتب علاوه بر مراجعه به دندانپزشک برای معاینه و تمیز کردن دندانها، بخش مهمی از روند درمان دندان‌های سالم است. اما افرادی که با مشکل آندربایت و یا سایر اختلالات بایت مواجه هستند، باید مراقبت‌های ویژه‌ای برای دندان‌های خود در نظر بگیرند تا از آسیب بیشتر و پوسیدگی آنها جلوگیری کنند.

حداقل دو بار در روز به مدت دو دقیقه با خمیر دندان حاوی فلوراید مسواک بزنید. مسواک زدن در امتداد خط لثه و بخش داخلی و همچنین قسمت بیرونی و پشت دندان‌های خود توجه کنید. حتماً علاوه بر مسواک زدن، از نخ دندان استفاده کنید و برای معاینه و تمیز کردن حرفه‌ای دندان‌ها هم هر سال دو بار به دندانپزشک متخصص مراجعه کنید.

درمان ارتودنسی برای درمان آندربایت

معالجه دندانپزشکی و کمک گرفتن از متخصص ارتودنسی تنها راه برای درست کردن دندان‌های مبتلا به آندر بایت و تراز کردن صحیح آنهاست. در کمترین حالت ممکن، روش‌های پزشکی باعث می‌شود که ظاهر شما نسبت به قبل بهتر شود. در حالتی که شدت این پدیده چندان زیاد نباشد، متخصص می‌تواند از براکت های ارتودنسی سنتی فلزی یا پلاستیکی استفاده کند تا به مرور زمان دندان‌ها را به جای صحیح خود منتقل کند. اما اگر اختلال بین دندان‌ها بیش از حد باشد، ممکن است متخصص مجبور به برداشتن یک یا چند دندان روی فک تحتانی شود تا به مرور زمان دندان‌ها حرکت کنند. همچنین ممکن است دندانپزشک قسمتی از دندان‌های بزرگ و چسبیده را بتراشد تا وضعیت آنها نسبت به یکدیگر بهتر شود.

 در موارد شدیدتر، متخصص ارتودنسی امکان استفاده از عمل جراحی را دارد که دردسر بیشتری برای بیمار داشته و در عوض می‌تواند از دائمی بودن درمان خود خوشحال باشد.

آندربایت و درمان آن

آندربایت در کودکان

اصولاً خانواده‌ها هر چه زودتر برای درمان آندربایت اقدام کنند بهتر است. اگر شدت بیماری در کودک کمتر باشد، والدین باید حداقل تا سن هفت سالگی منتظر بمانند تا بعد از آن با استفاده از براکت ارتودنسی نسبت به اصلاح این مشکل اقدام کنند.  محدودیت زمانی به این دلیل است که دندان‌های دائمی شروع به رشد می‌کنند. خوشبختانه برای حالت‌هایی که شدت بیماری کم باشد منابع مطالعاتی نشان داده که وسایل ارتودنسی به خوبی جوابگو هستند.

 اما کسانی که وارد سنین بالاتر می‌شوند، نیاز به گزینه‌های درمانی سخت‌تر و پیچیده‌تری دارند. به عنوان خانواده اگر فرزند شما از اختلالات بایت شدید رنج می‌برد و یا اگر در هنگام تولد متوجه وجود شکاف لب و شکاف کام شدید، هر چه زودتر باید به متخصص ارتودنسی مراجعه کنید که احتمالاً جراحی تخصصی برای آن در نظر خواهد گرفت. در غیر این صورت با مشاوره پزشک می‌توانید مراحل درمان را عقب بیندازید و در شرایط مناسب نسبت به درمان آن اقدام کنید. از آنجایی که شرایط هر فرد ممکن است با فرد دیگری متفاوت باشد، حتماً در مورد درمان آندربایت با ما مشورت کنید.