در این نوشته می خوانید:
یکی از جمله مشکلاتی که ممکن است افراد زیادی با آن درگیر باشند و برای درمان آن اقدام کنند، جلو بودن فک است. در چنین مواردی لازم است تا ارتودنسی و جراحی به صورت مرحله ای انجام گیرد تا مشکل شخص بر طرف گردد. این نوع فرایند درمانی به طور کلی ارتوسرجری نامیده می شود که با عقب بردن فک طی آن ظاهر، غذا خوردن و صحبت کردن شخص بهبود می یابد. در این مقاله قصد داریم به بررسی این مشکل پرداخته و فرایند درمان آن را توضیح دهیم.
ساختار صورت و شکل فک از جمله مواردی هستند که به شدت به ژنتیک افراد وابسته است. بنابراین در صورتی که فک پدر و مادر یک فرد جلوتر از حالت استاندارد آن باشد، به احتمال زیاد ممکن است این ویژگی به فرزند آن ها به ارث رسیده باشد. البته به دلیل برخی مشکلات نیز گاهی جلو بودن فک به عنوان یک اختلال مادرزادی بروز می کند.
علت جلو بودن فک می تواند به برخی رفتارهای نادرست در دوران نوزادی و کودکی نیز بستگی داشته باشد. در کودکانی که در سنین پایین عادت به مکیدن شست دست خود دارند، جلو بودن فک مخصوصا فک پایین، امری اجتناب ناپذیر بوده و ممکن است در صورت حاد بودن مشکل، در سنین بالاتر نیاز به عمل اصلاحی عقب بردن فک پیدا کنند.
وجود هر گونه مشکل و ناهنجاری در ناحیه فک ها که یکی از آن ها جلو بودن فک است، می تواند از نظر زیبایی چهره و تناسب اجزای صورت اثرات منفی داشته باشد. علاوه بر این، عدم تناسب فک ها نسبت به یکدیگر و یا وجود فواصل غیر استاندارد بین آن ها و مشکلاتی از این قبیل می تواند در سلامت عمومی بدن نیز اثرگذار باشد. برای مثال، در افرادی که با مشکل جلو بودن فک سر و کار دارند و دچار آپنه خواب هستند، مجراهای هوا ممکن است عملکرد مناسبی نداشته باشند. به همین دلیل، عمده افرادی که با این گونه اختلالات درگیر هستند باید برای درمان آن اقدام می کنند تا علاوه بر افزایش اعتماد به نفس، وضعیت مجراهای هوا نیز بهبود یابد.
حتما می دانید که موقعیت، شکل و عملکرد صحیح فک ها به شدت می تواند بر نحوه صحبت کردن و غذا خوردن اشخاص تاثیر گذار باشد. در بسیاری از موارد رفع ناهنجاری های فکی از طریق جراحی فک و صورت و البته ارتودنسی، منجر به بهبود مفصل گیجگاهی-فکی خواهد شد. از این رو، وضعیت صحبت کردن و نحوه غذا خوردن با انجام این گونه درمان های اصلاحی به طور انکار ناپذیری بهبود خواهند یافت.
به طور کلی، رشد بیش از حد یکی از فک ها نسبت به دیگری می تواند جلوتر بودن فک بالا یا پایین نسبت به حالت استاندارد آن را در پی داشته باشد. در چنین مواقعی باید برای درمان آن از روش های اصلاحی نظیر عمل جراحی و ارتودنسی و یا هر دو استفاده نمود. فراموش نکنید که قبل از هر چیزی مراجعه به یک متخصص ارتودنسی کاردان و با تجربه می تواند تاثیر بسزایی در روند فرایند درمانی و نتیجه حاصل از آن داشته باشد.
وقتی فرد برای اصلاح ناهنجاری جلو بودن فک خود اقدام می کند، پزشک متخصص باید شرایط سنی و میزان حاد بودن مشکل را در نظر داشته باشد. شخصی که در سنین رشد و قبل از بلوغ به سر می برد می تواند روند رشد فک را از طریق ابزار ارتودنسی اصلاح کرده و آن را در مسیر صحیح قرار دهد. به همین دلیل معمولا در چنین مواردی متخصص ارتودنسی از دستگاه ارتودنسی استفاده می کند تا مانع پیشرفت بی رویه فک گردد. مراقبت های حین ارتودنسی و مراقبت های بعد از آن را حتما باید از ارتودنتیست خود جویا شوید.
در حالت کلی، ارتودنسی با استفاده از دو نوع ابزار ثابت و متحرک می تواند صورت بگیرد. برای عقب بردن فک و یا جلوگیری از پیشروی بیش از اندازه فک ها، می توان از ارتودنسی متحرک و پس از آن از ارتودنسی ثابت استفاده نمود که مدت زمان هر روش به نظر متخصص ارتودنسی بستگی دارد. البته گاهی شرایط خاص بیمار و یا عدم همکاری مناسب بیمار در هنگام انجام درمان اصلاحی عقب بردن فک، باعث می شود که تصمیم متخصص ارتودنسی در استفاده از انواع ابزار تغییر کند.
ابزار ارتودنسی متحرک و یا ثابت از نظر ظاهری بسیار ساده به نظر می رسند. با این حال، در صورتی که بیمار با ارتودنتیست معالج خود همکاری لازم را داشته باشد، همین دستگاه های ساده می تواند تا حد زیادی مشکلات فک را برطرف نماید.
گاهی ممکن است فرد برای درمان اصلاحی عقب بردن فک، مدت زمان زیادی بعد از دوران بلوغ خود اقدام نماید. این یعنی فک به طور کامل رشد کرده و اصلاح آن از طریق روش های ساده امکان پذیر نخواهد بود. در چنین مواردی معمولا در ابتدا درمان ارتودنسی صورت می گیرد و در نهایت تحت نظر یک جراح فک و صورت عمل عقب بردن فک انجام خواهد گرفت. بنابراین، در صورتی که احساس کردید یکی از فک ها نسبت به دیگری خیلی جلوتر قرار گرفته است، باید تا حد امکان در سنین پایین اقدام نمایید تا پیچیدگی درمان کاهش پیدا کند.
اینکه فک بالا و یا فک پایین دچار جلو زدگی شده باشد، می تواند بر نحوه جراحی تاثیر بگذارد. برای اشخاصی که فک پایین آن ها رشد بیشتری نسبت به فک بالای آن ها داشته است، قبل از هر چیزی باید از یک روش ارتودنسی برای بهبود وضعیت فک ها نسبت به هم استفاده نمود. پس از اینکه مدت زمان معینی از درمان ارتودنسی گذشت، بنا بر نظر متخصص ارتودنسی، فرد می تواند به یک جراح فک و صورت مراجعه کرده و ادامه درمان خود را پیگیری نماید.
برای جراحی فک در این حالت، به برخی ابزار نظیر پیچ و صفحات مخصوص نیاز دارد. زیرا برای عقب بردن فک باید جراح برشی عمودی در فک ایجاد نموده و سپس فک را در موقعیت صحیح آن تثبیت نماید. ابزار یاد شده برای همین عمل تثبیت کردن لازم است.
پس از انجام جراحی فک و عقب بردن آن، لازم است تا بیمار دوران نقاهت خود را پشت سر گذاشته و مراقبت هایی که جراح به او آموزش می دهد را به طور کامل اجرا نماید. پس از بهبود زخم های ناشی از جراحی و رسیدن به نتیجه مورد نظر، لازم است فرد به متخصص ارتودنسی خود مراجعه نماید. زیرا درمان ارتودنسی باید به طور کامل اجرا شود تا تثبیت فک ها در موقعیت صحیح به خوبی انجام پذیرد و درمان اصلاحی عقب بردن فک تکمیل گردد.
جراحی فک برای عقب بردن فک بالا از جمله جراحی های ارتوگناتیک به حساب می آید. این نوع جراحی نیز جزییات و ظرافت های خاص خود را دارد که باید توسط یک جراح ماهر انجام شود. لازم است بدانید که جراحی فک بالا یکی از کاربردی ترین جراحی ها در دندانپزشکی محسوب می شود و هدف از انجام آن برای عقب تر بردن فک و یا دندان ها خواهد بود.
جراحی های اصلاحی فک ها چه برای جلو آوردن و چه برای عقب بردن فک ها، مانند هر نوع عمل جراحی دیگری مراقبت های خاص خود را لازم دارند. لازم است پیش از آن که جراحی را انجام دهید، از پزشک خود درباره نکاتی که باید قبل از عمل رعایت کنید سوال نمایید. همچنین، به توصیه هایی که جراح برای بعد از جراحی به شما گوشزد می کند حتما عمل کرده و تغذیه و رژیم غذایی پس از جراحی را بر اساس توصیه های او رعایت کنید.
موارد زیادی در تعیین هزینه درمان اصلاحی عقب بردن فک دخالت دارند. هزینه معاینات اولیه و آزمایش هایی که باید انجام گیرد، هزینه مربوط به داروهای حین درمان و پس از جراحی و دستمزد متخصص ارتودنسی و جراح فک و صورت از جمله هزینه های اصلی در این مورد هستند. بهتر است قبل از شروع درمان در این باره با متخصص خود صحبت نمایید.