آشنایی با جراحی فک و ارتودنسی

جراحی فک، که با نام عمل جراحی ارتوگناتیک نیز شناخته می شود، با اصلاح ناهنجاری های استخوان فک و اصلاح نحوه قرارگیری فک و دندان ها، عملکرد آنها را بهبود می بخشد. انجام این اصلاحات می تواند ظاهر صورت شما را به شکل قابل توجهی بهبود بخشد.

برای آن دسته از مشکلات فک که با ارتودنسی قابل رفع شدن نیست، جراحی فک می تواند یک گزینه اصلاحی باشد. البته در بیشتر موارد، پیش از انجام عمل جراحی و در حین بهبودی پس از عمل تا زمان تکمیل بهبودی و تراز شدن فک و دندان ها، شما از براکت ها بر روی دندان های خود استفاده خواهید کرد. ارتودنتیست شما می تواند با همکاری با جراح دهان و فک و صورت، برنامه درمانی شما را تعیین کند.

اغلب جراحی فک بعد از متوقف شدن رشد (معمولاً در سنین 14 تا 16 سال برای خانم ها و سنین 17 تا 21 سال برای آقایان) انجام می شود.

علت انجام جراحی فک

جراحی فک برای کمک به شرایط زیر می تواند انجام شود:

• تسهیل عمل گاز گرفتن و جویدن و به طور کلی بهبود جویدن
• اصلاح مشکلات بلع یا گفتار
• به حداقل رساندن سایش بیش از حد و خراب شدن دندان ها
• تصحیح مشکلات بایت یا قفل کردن فک، مانند زمانی که دندان های آسیاب بزرگ لمس می شوند اما دندان های جلویی قابل لمس نیستند (اپن بایت)
• تصحیح مشکل عدم تقارن صحیح صورت، مانند چانه های کوچک، آندربایت، اوربایت و کراس بایت
• بهبود نحوه بسته شدن و قرار گرفتن لب ها روی هم
• تسکین درد ناشی از اختلال در مفصل گیجگاهی فکی (TMJ) و سایر مشکلات فک
• ترمیم آسیب های صورت یا نقایص هنگام تولد
• درمان مشکل وقفه تنفسی (آپنه) در خواب

خطرات جراحی فک

زمانی که جراحی فک توسط یک جراح متخصص دهان و فک و صورت انجام شود، معمولاً بی خطر است، اغلب این جراحی با همکاری متخصص ارتودنسی انجام می شود.

اما به طور کلی خطرات جراحی فک مانند سایر جراحی ها شامل موارد زیر است:

• از دست دادن خون
• عفونت
• آسیب عصبی
• شکستگی فک
• بازگشت و عود فک به شرایط اولیه
• مشکلات مربوط به تناسب بایت و درد مفاصل فک
• نیاز به جراحی های بیشتر
• نیاز به عصب کشی در برخی از دندان ها

پس از انجام عمل جراحی ممکن است شرایط زیر را تجربه کنید:

• درد و تورم (در یک هفته اول پس از عمل)
• بروز مشکل در غذا خوردن که با مصرف مکمل های غذایی یا مشاوره با یک متخصص تغذیه قابل برطرف شدن است
• نیاز به مدت زمان برای اصلاح ظاهر جدید صورت

جراحی فک

چگونه برای جراحی فک (ارتوسرجری) آماده شوید؟

در اغلب موارد، متخصص ارتودنسی پیش از انجام جراحی فک ، بر روی دندان های شما براکت قرار می دهد. معمولاً براکت ها به مدت 12 تا 18 ماه پیش از عمل به منظور آماده سازی دندان های شما برای جراحی روی آنها قرار گرفته می شوند.

ارتودنتیست و جراح دهان و فک و صورت شما با همکاری یکدیگر برنامه درمانی شما را فراهم می کنند. تهیه پرتونگاری اشعه X، عکس ها و مدل های دندان های شما بخشی از برنامه ریزی برای جراحی فک شما است.

برای کمک به حرکت دندان ها و کاهش زمان استفاده شما از براکت ها، سی تی اسکن سه بعدی، برنامه ریزی درمانی کامپیوتری و وسایل موقت ارتودنسی می توانند مورد استفاده قرار گیرد. حتی گاهی این اقدامات موجب عدم نیاز به جراحی فک می شوند.

برای حصول بهترین و بهینه ترین نتایج در تنظیم و اصلاح فک، گاهی جراح در حین عمل، از راهنمایی برنامه ریزی جراحی مجازی (VSP) بهره می برد.

انتظارات از جراحی فک

انتظارات قبل از عمل جراحی فک

پس از استفاده از براکت ها در مدت زمانی بسته به نظر پزشک، جراحان دهان و فک و صورت، جراحی فک را در بیمارستان انجام می دهند. در حین جراحی معمولاً تحت بیهوشی عمومی قرار می گیرید. پس از عمل، نیاز است شما از دو تا چهار روز در بیمارستان بستری شوید.

انتظارات در حین عمل جراحی فک

اغلب جراحی در داخل دهان شما انجام می شود، بنابراین هیچ زخمی روی چانه، فک یا اطراف دهان به وجود نمی آید. با این حال، ممکن است گاهی نیاز به ایجاد برش های کوچکی در خارج از دهان باشد.

جراح شما با ایجاد بریدگی هایی در فک شما، آنها را در وضعیت صحیح حرکت می دهد. پس از تکمیل جا به جایی فک شما، به منظور ایمن سازی استخوان ها در موقعیت جدیدشان، ممکن است از صفحات استخوانی کوچک، پیچ، سیم و بند لاستیکی استفاده شود. به مرور زمان، این پیچ ها که از براکت ها کوچک تر هستند در ساختار استخوان یکپارچه می شوند.

گاهی نیز ممکن است استخوان اضافی به فک اضافه گردد. در موارد دیگر، امکان دارد برای تناسب بهتر، استخوان را تغییر شکل دهند. جراحی ارتوگناتیک می تواند بر روی فک بالایی، فک پایینی، چانه یا ترکیبی از آنها انجام گیرد.

جراحی فک بالایی (استئوتومی فک بالا)

جراحی فک بالایی برای اصلاح شرایط زیر انجام می شود:

• عقب بودن یا بیرون زدگی قابل توجه فک بالا
• کراس بایت
• نمایش خیلی زیاد یا خیلی کم دندان ها
• اپن بایت
• کاهش رشد اجزای میانی صورت (هیپوپلازی میانی)

جراح، استخوان بالاتر از دندان ها را می برد تا تمام فک بالا – از جمله سقف دهان و دندان های فوقانی – بتوانند به طور واحد حرکت کنند. فک و دندان های بالا تا حدی به جلو جا به جا می شوند تا به طور مناسب روی دندان های پایینی قرار گیرند. این کار می تواند در کامپیوتر برنامه ریزی و شبیه سازی شود تا مشخص شود که آیا برای اصلاح هرگونه اختلاف باقی مانده، به اقدام دیگری مانند ارتودنسی نیاز است.

اپن بایت هنگامی اتفاق می افتد که استخوان اضافی در بالای دندان های آسیاب بزرگ رشد می کند و باعث زاویه دار شدن سطح مسطح دهان می شود. برای رفع این مشکل، جراح شما استخوان اضافی را می تراشد یا حذف می کند.

پس از اصلاح فک، استخوان توسط صفحات و پیچ ها در موقعیت جدید خود باقی می مانند.

جراحی فک

جراحی فک پایین (استئوتومی فک پایین)

جراحی فک پایین می تواند شرایط زیر را تصحیح کند:

• عقب بودن فک پایین
• بیرون زدگی فک پایین

جراح با ایجاد برش هایی در پشت دندان های آسیاب و پایین کشیدن درازای استخوان فک در طول فک پایین باعث می شود تا جلوی فک بتواند به طور واحد حرکت کند. حال فک می تواند در موقعیت جدید خود به جلو یا عقب حرکت کند. صفحات و پیچ ها استخوان فک در حال بهبود را در کنار هم نگه می دارند.

جراحی چانه (جنیوپلاستی)

جنتیوپلاستی می تواند یک چانه کوچک را اصلاح کند. یک چانه کوچک معمولاً در اثر پوکی استخوان شدید در فک پایین صورت می گیرد. به طور معمول، جراحان می توانند در آن واحد، هم عمل جراحی اصلاح فک را انجام دهند و چانه را نیز ترمیم کنند. جراح با ایجاد برش بخشی از استخوان چانه در قسمت جلوی فک، آن را به جلو حرکت داده و با صفحات و پیچ ها آن را در موقعیت جدید خود ایمن می کند.

انتظارات بعد از عمل جراحی فک

بعد از عمل جراحی، پزشک دستورات لازم را به شما ارائه می دهد. این دستورالعمل ها شامل موارد زیر هستند:

• غذاهایی که می توانید بخورید
• نحوه رعایت بهداشت دهان
• اجتناب از مصرف دخانیات
• دوری از انجام فعالیت های شدید
• تجویز داروهایی برای کنترل درد
• زمان بازگشت به کار یا مدرسه که معمولاً در طی یک تا سه هفته است

به طور معمول، بهبودی اولیه فک در حدود شش هفته پس از انجام عمل حاصل می شود، اما دستیابی به بهبودی کامل می تواند تا 12 هفته به طول بیانجامد.

متخصص ارتودنسی شما پس از جراحی و بهبودی فک (حدوداً در طی شش هفته)، اصلاح دندان را با استفاده از براکت ها دنبال می کند. تمام فرایند ارتودنسی، که شامل جراحی و استفاده از براکت ها می شود، ممکن است دو یا سه سال به طول بیانجامد. بعد از برداشتن براکت ها، برای حفظ موقعیت جدید دندان ها، می توان از ریتینرها استفاده کرد.

نتایج حاصل از جراحی فک

اصلاح تراز فک و دندان های شما با جراحی فک می تواند منجر به موارد زیر شود:

• تعادل ظاهر صورت و چهره
• عملکرد بهتر دندان ها
• سلامتی ناشی از بهبود خواب، تنفس، جویدن و بلع
• بهبود در اختلالات گفتاری

از مزایای ثانویه جراحی فک می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• بهبود ظاهر و زیبایی صورت
• بهبود عزت نفس در جامعه