معرفی اکسپندر یا وسیع کننده کام

کودکان در سنین ۶ الی ۱۳ سالگی دندان های شیری خود را از دست می ‌دهند و دندان های دائمی به جای آن ها رشد می کند. دندان های دائمی از نظر اندازه بزرگتر از دندان های شیری هستند، بنابراین فک برخی از کودکان فضای کافی برای رشد این دندان های دائمی را ندارد و این مسئله موجب می‌ شود این دندان ها به یکدیگر فشار آورده، به صورت کج و نامرتب رشد کنند.

متخصصین توصیه می کنند با استفاده از کشیدن چند دندان فضا برای سایر دندان ها ایجاد شده، دندان ها به صورت مرتب رشد خواهند کرد. اما یک روش درمانی دیگر برای برطرف کردن این مشکل وجود دارد که در آن نیازی به کشیدن دندان نیست. در این روش درمانی با کمک یک وسیله مخصوص به نام اکسپندر یا وسیع کننده کام، فضای کافی برای رشد دندان های دائمی درون فک کودکان ایجاد می ‌شود و در نتیجه از ازدحام دندان ‌ها جلوگیری خواهد شد.

معرفی اکسپندر یا وسیع کننده کام

اقدام به درمان ارتودنسی برای جلوگیری از ازدحام دندان ها در ابتدای سنین کودکی یکی از بهترین روش ها برای پیشگیری از مشکلات جانبی در آینده خواهد بود. اکسپندر یا وسیع کننده کام یکی از مهم ترین ابزارهایی است که به تدریج فضای فک را گسترش داده و موجب ایجاد فضای کافی برای رشد دندان ها و جلوگیری از ازدحام آن ها می ‌شود.

برخلاف آنچه به نظر می رسد، این یک روش درمانی نسبتاً ساده است که کودک به راحتی می تواند آن را تحمل کند و با شرایط آن کنار بیاید. رشد فک بالا می ‌تواند حتی تا سنین پس از بلوغ نیز ادامه داشته باشد و دو نیمه مجزای فک بالا چون به طور کامل به یکدیگر جوش نخورده اند، می ‌توانند نسبت به هم گسترش بیابند و به آرامی از یکدیگر جدا شده و فضای کافی برای رشد دندان ها در فک ایجاد شود.

اکسپندر یا وسیع کننده کام

اکسپندر فک بالا یا وسیع کننده کام بالا

اکسپندر یا وسیع کننده کام می تواند غضروف سقف دهان که به آن پلیت نیز گفته می شود را باز کند و تا جایی آن را گسترش دهد که فضای کافی برای رشد دندان های دائمی در دهان کودک ایجاد شود و در نتیجه از ازدحام دندان ها و کج شدن آن ها جلوگیری خواهد شد. انجام به موقع این درمان بسیار حائز اهمیت است زیرا این درمان باید قبل از جوش خوردن دو نیمه مجزای فک بالا شروع شود و معمولاً این سن بین ۱۴ تا ۱۶ سال است.

نحوه عملکرد اکسپندر یا وسیع کننده کام بالا

هنگام استفاده از اکسپندر برای گسترش فک بالا یک سری حلقه های فلزی به دندان های مولر اتصال پیدا می کنند. این حلقه ها می توانند ثابت یا متحرک باشند. سپس پیچ هایی که مخصوص وسیع کردن کام است فعال می شوند و طی مدت چند هفته الی چند ماه به تدریج موجب گستردگی کامل فک می ‌شوند. با گسترش کام ممکن است بین دندان های جلویی کودک شکافی ایجاد شود این مسئله نشان دهنده گسترش یافتن فک بالا است و با استفاده از براکت قابل برطرف شدن است.

توجه داشته باشید قرار گرفتن وسیع کننده کام در داخل دهان می تواند کمی برای کودک ایجاد احساس ناراحتی داشته باشد. خصوصاً هنگامی که پیچ مخصوص فعال می شود، کودک پشت بینی و چشم ها احساس فشار خواهد کرد که به مرور این مسئله برطرف خواهد شد. علاوه بر این قرار گرفتن اکسپندر در داخل دهان می تواند ترشح بزاق دهان را افزایش داده و گفتار کودک را نیز تحت تاثیر قرار دهد که پس از مدتی برطرف خواهد شد.

دقت داشته باشید در مدت زمان استفاده از اکسپندر برای کودک خود غذاهایی تدارک ببینید که نیاز به جویدن زیاد نداشته باشد و کودک را تشویق به پرهیز از خوردن غذاهای چسبناک کنید، زیرا این غذاها می تواند به اکسپندر چسبیده، کودک را اذیت کند. از جمله بهترین خوراکی ها می توان به بستنی، ماست، سوپ و پوره سیب زمینی اشاره کرد.

موارد کاربرد اکسپندر برای فک بالا

به طور معمول از اکسپندر فک بالا برای درمان مشکلات کراس بایت، فشردگی و نامرتب بودن دندان ها و دندان های نهفته استفاده می شود.

کراس بایت

کراس بایت در صورتی اتفاق می ‌افتد که دندان‌ های فک بالا و پایین به درستی روی هم قرار نگیرند و این مسئله با گسترش یافتن فک بالا قابل اصلاح است.

اکسپندر یا وسیع کننده کام

فشردگی و نامرتب بودن دندان ها

هنگامی که کودک را برای معاینه نزد یک متخصص ارتودنسی ببرید، وی می ‌تواند تشخیص دهد که آیا فک کودک فضای کافی برای رشد دندان های دائمی را دارد یا خیر و بنابراین در صورت نیاز می تواند با وسیع کردن فک بالا از بروز مشکلات جانبی در رشد دندان های دائمی کودک جلوگیری کند.

دندان های نهفته

عموماً زمانی که فک برای رشد دندان های دائمی فضای کافی نداشته باشد، تعدادی از دندان ها در داخل فک به صورت نهفته باقی می ‌مانند. بنابراین با گسترش دادن فک می ‌توان فضای کافی برای رشد این دندان ها را نیز فراهم کرد.

اکسپندر یا وسیع کننده کام

مزایای استفاده از اکسپندر برای فک بالا

• برخورداری از لبخندی زیبا
• عدم نیاز به کشیدن دندان برای ایجاد فضای کافی در فک
• بهبود تنفس
• کاهش طول مدت درمان ارتودنسی

اکسپندر یا وسیع کننده کام

اکسپندر فک پایین یا وسیع کننده کام پایین

مشابه فک بالا در صورتی که فک پایین نیز فضای کافی برای رشد دندان های دائمی را نداشته باشد، می ‌توان از اکسپندر برای اصلاح مشکل استفاده کرد. اما فک پایین شکاف جداکننده ندارد و بنابراین با استفاده از اکسپندر نمی توان استخوان آن را گسترش داد. بنابراین اکسپندر فک پایین تنها دندان ها را جابجا می کند.

اکسپندر یا وسیع کننده کام

نحوه عملکرد اکسپندر فک پایین

اکسپندر فک پایین دندان ها را روی لبه های استخوانی که تکیه گاه آن ها است قرار داده و آن ها را به گونه ‌ای اصلاح می ‌کند که صاف و مرتب باشد. در برخی مواقع برای بهبود عملکرد ممکن است نیاز به تقویت لثه ها و استخوان های اطراف دندان ها باشد. چنانچه این مسئله به تنهایی نتواند ازدحام دندان‌ های فک پایین را اصلاح کند، ممکن است نیاز باشد چند دندان کشیده شود.

در کنار اکسپندر فک پایین از پیچ های وسیع کننده، براکت ها و یا لیپ بامپر استفاده می‌ شود که همگی نقش حرکت دادن دندان ها به سمت موقعیت مناسب را برعهده دارند.

انتظارات طول درمان

به طور کلی هنگام نصب و تنظیم اکسپندرها بیمار مقداری درد و سوزش احساس می ‌کند و در ابتدا ممکن است فشار ایجاد شده روی دندان ها را در پشت بینی یا چشم ها احساس نماید. درد ناشی از اکسپندر کمتر از درد براکت های دندانی است اما عادت کردن کودک به قرارگیری این ابزار درون دهان ممکن است کمی زمان بر باشد و در ابتدا روی گفتار و غذا خوردن کودک تاثیر داشته باشد.با گسترش کام ممکن است بین دندان های جلویی شکاف ایجاد شود که پس از اتمام درمان اکسپندر با استفاده از براکت ها این مسئله برطرف شده، کودک در نهایت لبخندی زیبا و دندان هایی سالم خواهد داشت.